Programma 2 Meedoen in Winterswijk

Cultuur verrijkt, brengt mensen samen en verbindt. Cultuur is een belangrijke factor voor het welzijn en de persoonlijke ontwikkeling van onze inwoners. Cultuur draagt ook bij aan een aantrekkelijke fysieke omgeving. Het is daarmee ook een belangrijke drager van onze toeristische en economische sector. We willen cultuur behouden en waar mogelijk versterken. 

Relevante documenten:

• Cultuurnota
• Museumvisie
• Erfgoednota ‘Wi-j doet ’t samen’
• Beleidsnota ‘Archeologische monumentenzorg in de gemeente Winterswijk’
• Beleidsnota ‘Aardkundige waarden in Winterswijk’
• Kerkenvisie Oost Achterhoek

Onderstaande indicatoren dienen aangevuld te worden:

• Het huidige niveau van het culturele aanbod blijft in stand.
  Boogie Woogie en de Bibliotheek Oost-Achterhoek voldoen aan de normen van Kwaliteit in Beeld (certificeringskader bibliotheekwerk, cultuur en taal). De Museumfabriek en Villa Mondriaan zijn in 2024 Geregistreerd Museum gebleven en voldoen aan de landelijke Museumnorm. Muziekvereniging Concordia Kotten is gepromoveerd van de 2e naar 1e divisie, de andere muziekverenigingen hebben hun divisie weten te behouden.
• Diverse samenwerkingsverbanden zijn succesvol en dragen bij aan het culturele leven in Winterswijk.
  De musea hebben succesvol samengewerkt binnen het Convenant Samenwerkende Musea. Basisscholen en cultuuraanbieders werkten samen binnen het Convenant Cultuur en Onderwijs. Culturele organisaties (waaronder Boogie Woogie) hebben als Cultuurcoalitie regionaal samengewerkt binnen het Cultuur- en Erfgoedpact Achterhoek.
• De activiteiten uit de uitvoeringsagenda's zijn behaald.                                                                      De samenwerkende musea hebben uitvoering gegeven aan het uitvoeringsplan 2024. De regionale Cultuurcoalitie heeft uitvoering gegeven aan het CEPA-programma 2024.

Dit betreft de tekst uit de Jaarstukken 2023, deze dient geactualiseerd te worden:

De  Cultuurnota 2024 is vastgesteld door de raad. Samen met culturele partners is er gewerkt aan de uitvoeringsagenda.

De culturele partners die samenwerken in het cultuurconvenant hebben in 2024 hun samenwerking verder vormgegeven.

Cultuur en erfgoed werken steeds meer samen met vrijetijdseconomie en onderwijs.  

Sport moet voor iedereen betaalbaar en toegankelijk zijn. Daarom verbinden we sport aan de inclusieagenda. Sport levert een belangrijke bijdrage aan de preventiedoelen. We stimuleren mensen die weinig tot niet actief zijn tot meer bewegen.  

Relevante documenten:

• Sportnota
• Lokaal sportakkoord
• Regionaal sportakkoord
• Onderzoek 'Financiering sport in Winterswijk’

Onderstaande indicatoren dienen aangevuld te worden:

• Het aantal actieve sporters stijgt 
  52% van de inwoners geeft aan wekelijkse ste sporten, dit is gelijk aan het aantal in 2023(bron: gezondheidsmonitor volwassenen - GGD Noord- en Oost-Gelderland).  
  68% van de jongvolwassenen in Winterswijk sport minimaal 2 keer per week (bron: gezondheidsmonitor jongvolwassenen 2024 - GGD Noord- en Oost-Gelderland)
• Het aantal maatschappelijke activiteiten bij sportverenigingen breidt zich uit.
  Verenigingen zijn zich steeds meer bewust van het belang van maatschappelijke activiteiten, dit wordt gestimuleerd door de buurtsportcoaches.
• Door het sportakkoord Winterswijk sluiten organisaties als onderwijs, zorg en bedrijfsleven zich aan bij activiteiten voor sport en bewegen in Winterswijk.                       Het Sporttakkoord 2.0 is uitgerold. Partners uit de zorg, bedrijfsleven, sport en onderwijs zijn aangesloten. 

Dit betreft de tekst uit de Jaarstukken 2023, deze dient geactualiseerd te worden:

Doel van dit programma is om sport betaalbaar en laagdrempelig te houden. Ook in 2024 hebben we hiervoor samengewerkt met veel partijen, zoals scholen. Actief Winterswijk was actief in buurten en op scholen om vooral mensen te bereiken die niet uit zichzelf in actie komen. Ook regionaal hebben we samengewerkt aan aansprekende beweegactiviteiten. Met deze activiteiten hebben we ongeveer 3.000 mensen bereikt.

In het kader van het Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA) en het Integraal Zorgakkoord (IZA) zijn er, samen met het onderdeel Volksgezondheid, ketenaanpakken ontwikkeld die erop gericht zijn om mensen zo lang mogelijk gezond en actief te houden. Onder andere door sport en bewegen.

Wij zorgen ervoor dat iedereen kan meedoen in de samenleving. Werk en inkomen en een goed vangnet voor bestaanszekerheid zijn hiervoor belangrijk.  

Winterswijk voelt zich verantwoordelijk voor de opvang van vluchtelingen en we bouwen mee aan een maatschappij waarin iedereen dezelfde kansen heeft. We dragen zorg voor een goede start van nieuwkomers.

Relevante documenten: 

• Integrale Verordening sociaal domein.
• Samen aan het stuur.
• Beleidskader 2018 – 2022 Sociaal Domein ‘Meedoen in Winterswijk’.
• Beleidsnotitie Wet inburgering 2022. 

Onderstaande indicatoren dienen aangevuld te worden:

• Het aantal bijstandsgerechtigden blijft op het niveau van 2023.
   Er is sprake van een lichte stijging. Per 31 december 2023 waren er 561 bijstandsgerechtigden en per 31 december  2024 568. (Bron: Fijnder)
• We komen uit met het rijksbudget voor het betalen van bijstandsuitkeringen.
  We komen niet uit met het rijksbudget, de overschrijding bedraagt ongeveer een half miljoen.(Bron: Fijnder)
• Het aantal problematische schulden daalt. Het aantal inwoners met problematische schulden is gelijk gebleven tov 2023, namelijk 21 (Bron: Stadsbank) 
• De kosten voor bewindvoering dalen.  De kosten voor bewindvoering zijn licht gedaald met € 7.000. Het aantal inwoners onder bewind is licht  gedaald van 214 naar 208.(Bron: Fijnder)

Dit betreft de tekst uit de Jaarstukken 2023, deze dient geactualiseerd te worden:

Doel van dit programma is om zoveel mogelijk mensen naar werk en (financiële) onafhankelijkheid te begeleiden.  Fijnder heeft hiervoor een divers aanbod ontwikkeld, passend bij wat de inwoner nodig heeft om stappen richting werk te zetten. 

Mensen met een laag inkomen ondersteunen we met speciale regelingen. Met dit minimabeleid kunnen zij en hun kinderen blijven meedoen in de samenleving. In 2023 hebben we de energietoeslag uitbetaald aan mensen met een laag inkomen, als tegemoetkoming in de hoge energiekosten.

We vangen vanaf 2022 175 Oekraïense vluchtelingen op in de Vredensehof.

Onderwijs is essentieel voor iedereen. Daarom werken we, samen met onderwijs en verenigingen, aan gelijke kansen. We bouwen onderwijsvoorzieningen conform het Integraal Huisvestingsplan Onderwijs. Duurzaam, met goede ventilatie en groene schoolpleinen. 

Relevante documenten:  

• Integraal Huisvestingsplan Onderwijs 2021-2037.
• Beleidsnotitie Voor- en Vroegschoolse Educatie.   

• Aantal mensen dat deelneemt aan alfabetiseringstrajecten:
  • Trajecten digitale vaardigheden: 70
  • Formele taaltrajecten: 76

• Voortgang (ver)bouw scholen loopt volgens planning van de eerste fase van het Integraal Huisvestingsplan. Bij de begroting 2024 is voorgesteld de uitvoering van het IHP te temporiseren, totdat het financiële perspectief van de gemeente is verbeterd. De realisatie van de nieuwbouw ten behoeve van het buurtschapsonderwijs wordt wel conform het IHP voortgezet. Dit vanwege het feit dat de school Miste-Corle inmiddels is gesloten en kinderen in noodlokalen les krijgen.  Het project  renovatie van Vrije School De Esch wordt ook voortgezet. De projecten Integraal Kindcentrum (IKC) Zuidwest (De Schakel, Julianaschool en de Korenburg),  en 't Kempken worden 'on hold' gezet. Wel wordt er in samenspraak met de betreffende schoolbesturen zoveel mogelijk verder gewerkt aan voorbereidende werkzaamheden, zoals inhoudelijke samenwerking en locatiekeuzes. 

Met dit programma willen we kinderen zoveel mogelijk gelijke kansen bieden. Daarvoor zetten we Voor- en vroegschoolse educatie (VVE) in. Het bereik van dit aanbod is goed, maar nog niet optimaal. Nog niet alle ouders maken er gebruik van.

Gelijke kansen bieden we ook door de bouw van nieuwe scholen waar wordt gewerkt volgens het principe van het Integraal Kindcentrum (IKC). Bij de begroting voor 2024 is besloten de uitvoering van het IHP te temporiseren, totdat het financiële perspectief van de gemeente is verbeterd. De realisatie van de nieuwbouw ten behoeve van het buurtschapsonderwijs en renovatie van vrije school "De Esch"  wordt wel conform het IHP voortgezet. De andere projecten worden 'on hold' gezet. Wel wordt er in samenspraak met de betreffende schoolbesturen zoveel mogelijk verder gewerkt aan voorbereidende werkzaamheden, zoals inhoudelijke samenwerking en locatiekeuzes.  

Een deel van het rijksbudget (specifieke uitkering (SPUK)) is in 2024 niet besteed aan de lokale bibliotheekvoorziening. Dit bedrag is naar de post Vooruitontvangen geboekt, zodat het bedrag in 2025 nog beschikbaar is. Hiermee is het verschil aan de batenkant van € 95.000 grotendeels verklaard.

Het voordeel van € 188.000 aan de lastenkant wordt grotendeels als volgt verklaard:

Zoals bij de baten al aangegeven, is het volledige rijksbudget nog niet besteed aan lokale bibliotheekvoorzieningen. Het resterende bedrag van € 75.000 is overgeheveld naar 2025.

Niet alle jaarlijkse aanvragen worden tijdig door de aanvrager afgerond en daarmee vervalt het recht op subsidie. Dit bedrag valt vrij.

In het kader van de Omgevingswet moeten diverse zaken op het gebied van erfgoed worden aangepast. Dit is nog niet afgerond en daarom wordt voorgesteld het budget over te hevelen naar 2025.

De kosten voor het Erfgoedcentrum zijn lager uitgevallen, mede door het terugkrijgen van de compensabele btw.

De lagere baten van € 334.000 zijn grotendeels als volgt te verklaren:

Beide posten betreffen een specifieke uitkering (SPUK) van het Rijk.

Voor de SPUK MEOZ wachten wij op de definitieve vaststelling van het Rijk, die wij in 2025 verwachten. De niet bestede SPUK-middelen moeten beschikbaar blijven voor de afrekening met het Rijk. Het bedrag wordt overgeheveld naar 2025.

De oorzaak voor de lagere baten bij de SPUK btw sport is tweeledig. We hebben een fors bedrag moeten terugbetalen over 2023 waar bij de jaarrekening 2023 geen rekening mee was gehouden. Daarnaast is door het achterblijven van investeringen op het gebied van sport in 2024 minder btw te verrekenen.

De lagere lasten van € 235.000 worden grotendeels als volgt verklaard:

Voor de lagere lasten bij de SPUK MEOZ verwijzen we naar de toelichting bij de baten.

De werkelijke lasten (met name gas en elektra) bij onze gym- en sportzalen zijn lager uitgevallen.

Het nadeel aan de batenkant van € 1.927.000 wordt grotendeels als volgt verklaard:

Het betreft hier in twee gevallen een specifieke uitkering (SPUK). De beschikbaar gestelde middelen in 2024 zijn niet volledig besteed. Deze middelen zijn overgeboekt naar de post Vooruitontvangen. Het niet bestede budget voor de SPUK Inburgeringsvoorzieningen is overgeheveld naar 2025.

De ontvangen middelen zijn hoger dan de hiervoor gemaakte kosten. Als de definitieve vaststelling van de SPUK Hulp aan Oekraïners 2024 heeft plaatsgevonden, komen we met een voorstel over de besteding van deze middelen. We verwachten dat dit in het najaar van 2025 is.

De middelen voor de tijdelijke huisvesting Hotel- en Accommodatieregeling (HAR) zijn middelen die over meerdere jaren ingezet mogen worden. De niet bestede middelen worden overgeboekt naar de post Vooruitontvangen, zodat deze middelen ook voor 2025 beschikbaar blijven.

Het voordeel aan de lastenkant van € 1.996.000 wordt grotendeels als volgt verklaard:

Voor de eerste twee posten verwijzen we naar de toelichting bij de baten.

De uitvoeringskosten van Fijnder zijn in 2025 hoger uitgevallen. De belangrijkste oorzaak is een foutieve boeking van € 125.000, die verantwoord had moeten worden onder het budget re-integratie.

Door een lichte toename van het aantal uitkeringsgerechtigden en het feit dat het rijksbudget wordt vastgesteld op basis van de gegevens van twee jaar eerder, is sprake van een overschrijding van het rijksbudget. Ons uitgangspunt bij de begroting is dat het rijksbudget leidend is voor het opgenomen uitgavenbudget.

Het budget voor de tijdelijke huisvesting HAR is een budget voor meerdere jaren. De niet bestede middelen worden daarom overgeheveld naar 2025.

De lasten voor re-integratie zijn in 2024 lager uitgevallen. In 2024 is de taakstelling voor de realisatie van nieuw beschut binnen niet gerealiseerd. Daarnaast is één boeking van € 125.000 niet correct verantwoord (zie ook toelichting bij uitvoeringskosten Fijnder). 

Het nadeel aan de batenkant van € 525.000 wordt grotendeels als volgt verklaard:

Het betreft in beide gevallen een specifieke uitkering (SPUK), waarbij in 2024 niet alle beschikbare rijksmiddelen zijn uitgegeven. De niet bestede rijksmiddelen worden overgeheveld naar 2025 en mogen in 2025 ook nog worden besteed.

Het voordeel van € 543.000 aan de lastenkant wordt grotendeels als volgt verklaard:

Het betreft in beide gevallen een specifieke uitkering (SPUK), waarbij in 2024 niet alle beschikbare rijksmiddelen zijn uitgegeven. De niet bestede rijksmiddelen worden overgeheveld naar 2025 en mogen in 2025 ook nog worden besteed.

Door een daling van het aantal leerlingen zijn de kosten voor het leerlingenvervoer in 2024 lager uitgevallen.

De kosten voor de aanpak van de inburgering van nieuwkomers die niet verantwoord kunnen worden onder de Wet inburgering, zijn in 2024 hoger uitgevallen. Deze extra kosten worden onttrokken aan de hiervoor in het leven geroepen bestemmingsreserve Aanpak inburgering nieuwkomers.