Programma 1 Sociaal krachtig Winterswijk

We vinden het belangrijk dat iedere inwoner volwaardig mee kan doen in onze samenleving. We willen dat zij gezond en energiek zijn en zelf de regie kunnen nemen op gezondheid en geluk. 
De regio is voorzien van een volwaardig aanbod, waaronder ook het ziekenhuis. Het zorgaanbod is op elkaar afgestemd.

Relevante documenten:

• Beleidsplan sociaal domein ‘Meedoen in Winterswijk’;
• Regionaal preventieakkoord ‘Gezondheid en Geluk voorop in de Achterhoek’;
• Regionale nota gezondheid ‘Samen langer gelukkig en gezond leven in de Achterhoek’.

• Hoe ervaren inwoners hun gezondheid/kwaliteit van leven (bron: CBS)?
  In Nederland ervaarden in 2023 zeven op de tien volwassenen de eigen gezondheid als goed of zeer goed. Eind 2020 waren dit nog acht op de tien Nederlanders. Verder zijn er op dit vlak grote verschillen tussen regio’s en groepen inwoners. Verschillen tussen regio’s hangen voor een deel samen met bevolkingskenmerken als leeftijd en opleidingsniveau. Bij mensen die moeite hebben met rondkomen, is de ervaren gezondheid nog sterker gedaald. 
  Ook met de mentale gezondheid gaat het minder goed. Meer mensen voelden zich in 2023 meer eenzaam dan in 2020. Ook steeg het aantal mensen met een hoog risico op een angststoornis of depressie. Dat het slechter gaat met de mentale gezondheid geldt voor alle leeftijden, maar vooral voor jongvolwassenen (18-24 jaar). (bron: Corona Gezondheidsmonitor Volwassenen en Ouderen 2022)

• Demping van de stijging van het aantal chronisch zieken (bron: CBS):
  Door de bevolkingsgroei en de vergrijzing stijgt het percentage mensen dat bij de huisarts geregistreerd staat met één of meerdere chronische aandoeningen in het Trendscenario van 57% (9,9 miljoen) in 2018 naar 60% (11,4 miljoen) in 2040. Het percentage mensen dat een enkele chronische aandoening heeft, daalt licht van ruim 26 procent in 2018 naar 25 procent in 2040. Het percentage mensen met meer dan één chronische aandoening neemt dus toe. (bron: RIVM, ministerie van VWS)

De gemeentelijke taak voor volksgezondheid richt zich met name op preventie. Het programma bevat vooral doorlopende activiteiten die gericht zijn op het bevorderen van een gezonde levensstijl. Het GALA (Gezond en Actief Leven Akkoord) en IZA (Integraal Zorgakkoord) ondersteunen en versterken deze activiteiten. 

De stijgende trend van het aantal chronisch zieken hebben we met deze maatregelen (nog) niet kunnen doorbreken. De resultaten zijn vaak pas op langere termijn zichtbaar. 

We lobbyen voor behoud van het SKB. Dit doen we samen met andere gemeenten in de regio en andere streekziekenhuizen. Afgelopen jaar richtte onze lobby zich met name op het behoud van de spoedeisende hulp. Deze lobby heeft ertoe bijgedragen dat de spoedeisende hulp niet meer met sluiting wordt bedreigd.

We zetten in op een goede fysieke en sociale infrastructuur, zodat de zorg de mensen bereikt die deze zorg ook nodig hebben. Daarnaast hebben we zorg ingekocht die kwalitatief goed en betaalbaar is en die stimuleert tot zorginnovatie en samenwerking. 

Relevante documenten:

• Beleidsplan ‘Meedoen in Winterswijk’.
• Integrale Verordening sociaal domein.
• Samen aan het Stuur (integrale samenwerking sociaal domein).
• Beoordelingskader Wonen met zorg 2020-2023.
• Agenda sociaal domein.  

• Het aantal geïndiceerde uren voor hulp bij huishouden daalt:
  De lichte daling van het aantal uren Hulp bij huishouden per week heeft zich in 2023 voortgezet: van 2,59 uur in januari 2023 naar 2,48 uur in december 2023 (bron: Cognos).
  
  
• Stabilisatie en waar mogelijk  daling van het aantal cliënten dat begeleiding ontvangt in het kader van de Wmo:
  Het aantal cliënten dat begeleiding ontvangt in het kader van de Wmo is gedaald van 54 in januari 2023 naar 43 in december 2023 (bron: Cognos).

In 2022 zijn we gestart met de nieuwe manier van inkoop voor Jeugd en Wmo. Ook zijn we begonnen met de nieuwe werkwijze voor resultaatgericht indiceren. De beoogde financiële en inhoudelijke resultaten van de inkoop zijn niet behaald.  

Algemene voorzieningen zijn voorzieningen waaraan mensen zonder indicatie kunnen deelnemen. Voor de invoering van deze voorzieningen hebben we de eerste stappen gezet. Met deze voorzieningen kunnen we onze inwoners tijdig en zo laagdrempelig mogelijk helpen. Zo helpen algemene voorzieningen ook nog eens dure zorg te voorkomen.

Daarnaast moeten de kosten beheersbaar blijven. Het bestand daalt licht na jarenlange stijging. Het aantal personen dat Hulp bij huishouden ontvangt, daalt nu licht na een sterke stijging door invoering van het abonnementstarief. De instroom in de Wmo-voorziening begeleiding is al een aantal jaren redelijk stabiel. 

Jongeren hebben de toekomst; alle Winterswijkse jongeren moeten dezelfde kansen krijgen voor ontwikkeling. Preventie voorkomt de inzet van duurdere zorg.

Relevante documenten:

• Beleidsplan sociaal domein ‘Meedoen in Winterswijk’.
• Integrale Verordening sociaal domein.
• Samen aan het Stuur (integrale samenwerking sociaal domein).
• Agenda sociaal domein. 

• Stabilisatie instroom in geïndiceerde zorg:
  Het aantal cliënten in de geïndiceerde jeugdhulp is licht gestegen van 488 in januari 2023 naar 497 in december 2023. 
  
  
• De gezondheid van jongeren (psychisch en fysiek) verbetert (GGD Jeugdmonitor):
  Meer jongeren kampten in 2023  een angststoornis of depressie.

De nieuwe inkoop is op 1 juli 2022 gestart. Ook zijn we begonnen met de nieuwe werkwijze voor resultaatgericht indiceren. De beoogde inhoudelijke en financiële resultaten van de inkoop zijn niet behaald. We hebben daarom besloten om met de huidige manier van inkoop te stoppen. We oriënteren ons op een andere manier van zorginkoop.

Een belangrijk doel is te voorkomen dat kinderen doorverwezen moeten worden naar gespecialiseerde zorg. We proberen problemen zo vroeg mogelijk op te lossen. Dit doen we door de inzet van onder andere de praktijkondersteuner van de huisarts en het ondersteuningsteam.  

We hebben een breed preventief aanbod om zowel ouders als jongeren te ondersteunen.

In de kolommen zijn weergegeven de begrote bedragen 2023, de gerealiseerde bedragen 2023 en het verschil in de jaarrekening tussen het begrote en het gerealiseerde bedrag.

Per programma worden ook de lasten van de bedrijfsvoering en de kapitaallasten berekend. Aan de hand van een verdeelsystematiek worden deze lasten doorbelast.

Afwijkingen zijn er onder andere op de personeelskosten (een voordeel van € 321.000) en een voordeel op de kapitaallasten (voordeel € 166.000). 

De ontvangen SPUK-gelden voor GALA zijn in 2023 niet volledig ingezet en zijn geboekt op de post Vooruitontvangen zodat deze gelden beschikbaar blijven voor GALA of voor het terugbetalen aan het Rijk. Hiermee is het nadeel van € 144.000 bij de baten grotendeels verklaard.

Het voordeel van € 250.000 aan de lasten kant wordt grotendeels als volgt verklaard:

• lagere lasten SPUK GALA               € 183.000 V  
• lagere lasten Jeugdgezondheid   €    27.000 V

De toegekende SPUK GALA-gelden zijn in 2023 niet volledig ingezet. We stellen voor deze niet bestede middelen over te hevelen naar 2024 (zie verder toelichting bij de baten).

De kosten voor de jeugdgezondheid zijn in 2023 lager uitgevallen omdat een deel van deze kosten onder de SPUK GALA verantwoord zijn.             

Het voordeel van € 747.000 bij de baten wordt grotendeels verklaard door hogere baten bij ZOOV. Aangezien de baten en lasten van ZOOV per saldo nihil zijn betekent dit ook dat de lasten met hetzelfde bedrag een overschrijding laten zien. 

Het nadeel bij de lasten van € 557.000 wordt grotendeels als volgt verklaard:

• hogere lasten ZOOV                                          €  710.000 N
• lagere lasten Hulp bij Huishouden             €  108.000 V
• hogere lasten Integrale ondersteuning   €    74.000 N
• hogere lasten woonvoorzieningen             €    62.000 N
• hogere lasten personeel sociaal domein €    84.000 N
• lagere lasten Wmo Vervoer                            €    51.000 V
• lagere lasten mantelzorgers                           €    62.000 V
• lagere lasten Visie Sociaal Domein             € 200.000 V
• hogere doorbelasting                                         € 148.000 N

Zoals bij het voordeel bij de baten al aangegeven zijn ook de lasten bij ZOOV over 2023 hoger uitgevallen. 

Het gemiddeld aantal geïndiceerde uren Hulp bij Huishouden is verlaagd gedurende 2023 en daarnaast is het aantal cliënten stabiel gebleven met af en toe een daling.

Door de  herijking van de plekprijzen per juli 2023 zijn de kosten voor integrale ondersteuning hoger uitgevallen.

De lasten voor woonvoorzieningen zijn hoger uitgevallen door met name één dure woningaanpassing.

Door extra inzet zijn de personele lasten sociaal domein hoger uitgevallen. 

De lasten voor het vervoer Wmo zijn met name lager uitgevallen omdat wij vanuit een gewonnen rechtszaak inzake het faillissement van Willemsen de Koning geld terug hebben ontvangen.

De lasten voor mantelzorgers zijn lager uitgevallen doordat een deel van de lasten onder de SPUK GALA verantwoord is en wij een deel van een subsidie van GGNet over 2022  terug hebben ontvangen.

De visie sociaal domein wordt in 2024 opgesteld en daarom stellen wij voor het budget over te hevelen naar 2024.

De hogere doorbelasting betreft met name de doorbelaste bedrijfsvoerings- en kapitaallasten. Zie ook de algemene toelichting op de financiële tabel.  

Eigen bijdragen CAK (Centraal Administratie Kantoor)
Een aanvrager van een voorziening, zoals hulp in de huishouding, ondersteuning of een financiële tegemoetkoming (persoonsgebonden budget), moet op grond van de Wmo een eigen bijdrage betalen. Het CAK is het publiekrechtelijk zelfstandig bestuursorgaan (zbo) dat door de wetgever is belast met de berekening, oplegging en incasso van deze eigen bijdrage. Gemeenten zijn dus niet verantwoordelijk voor de juistheid en volledigheid van de eigen bijdragen. Ze hebben ook geen zekerheid over de omvang en hoogte van de eigen bijdrage, omdat zij de juistheid niet op persoonsniveau kunnen vaststellen. Daarom valt dit niet onder de reikwijdte van de rechtmatigheidscontrole door de accountant van de gemeente.

 In 2023 is voor € 252.000 aan eigen bijdragen via het CAK verantwoord.

Medio 2023 heeft er een herijking van de tarieven van de plekprijzen plaatsgevonden waardoor de plekprijzen fors zijn gestegen. Hierdoor is het nadeel bij de lasten van € 776.000 grotendeels verklaard.

Voor dit programma zijn op begrotingsbasis geen mutaties in reserves voorzien.