Monitoring nieuwe wet inburgering

De nieuwe Wet inburgering is per 1 januari 2022 in werking getreden. Het doel van de wet is dat alle mensen die inburgeringsplichtig zijn, zo snel mogelijk en volwaardig kunnen meedoen aan de Nederlandse samenleving. Binnen de wettelijke kaders heeft de gemeente Winterswijk het inburgeringsproces naar eigen inzicht kunnen inrichten. Het is een lerend stelsel dat gelegenheid geeft om in 2023 te monitoren of de processen werkbaar zijn en of het de gewenste resultaten oplevert. Er is plaats ingeruimd voor monitoring en evaluatie. 

Kwaliteit (indicator)

Kwaliteit (toelichting)

Fijnder heeft de brede intake en het Plan Inburgering en Participatie (PIP) verzorgd. Opgemerkt werd dat de statushouders regelmatig met vragen over het PIP bij de maatschappelijke begeleiders van de gemeente kwamen. Dit signaal is aangekaart bij Fijnder, ter verbetering van de informatieverstrekking. De tijdsperiode waarin de brede intakes en PIP's werden afgenomen, verliep volgens schema.

Bij de training financiële zelfredzaamheid heeft de trainer de deelnemers aan het eind van de training mondeling gevraagd naar hun tevredenheid. De gemeente heeft aangegeven een nog beter beeld te willen krijgen van de klanttevredenheid over de lesstof door middel van een schriftelijke enquête. Bij een volgende groep in 2024 wordt deze in de eigen taal uitgedeeld. 

In gesprekken met Fijnder, maatschappelijke begeleiders en regionale gemeenten is gebleken dat het niet werkbaar is om mensen op alle door het Rijk voorgestelde gebieden financieel te ontzorgen. Dit signaal is door gemeenten door heel Nederland naar voren gebracht, waardoor het ministerie een aanpassing heeft gedaan met mogelijkheid tot maatwerk. De drie Fijnder-gemeenten hebben besloten om alleen de huur volledig te ontzorgen, omdat er weinig problemen waren met de werkwijze die we al hadden. Wanneer er toch individuele financiële problemen ontstonden, kon intensievere ontzorging worden ingezet.

Het Participatieverklaringstraject is door de trainer geëvalueerd met de deelnemers. Hieruit zijn geen grote verbeterpunten naar voren gekomen.   

De maatschappelijke begeleiding is structureel besproken tijdens de tweewekelijkse overleggen van het team Inburgering. Hierbij waren consulenten van Fijnder, maatschappelijk begeleiders, sociaal werkers en de beleidsmedewerker inburgering aanwezig. De statushouders wisten de maatschappelijk begeleiders goed te vinden voor ondersteuning. 

Statushouders geven via consulenten en maatschappelijk begeleiders aan tevreden te zijn over de Onderwijsroute, die wordt verzorgd door het Graafschap College en de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen (HAN). 

Over Interbeek Support, die de Z-route en B1-route verzorgde, kwamen meerdere klachten binnen. Met name gericht op de niveauverschillen binnen een klas en wisselende lesroosters. Hierover zijn gesprekken gevoerd met Interbeek. Door de relatief kleine aantallen inburgeraars in een plattelandsgemeente als Winterswijk, is het lastig om klassen samen te stellen met inburgeraars van hetzelfde niveau. Interbeek is genoodzaakt ieder kwartaal klassen te herindelen, om zoveel mogelijk cursisten met een gelijkwaardig taalniveau in een klas te plaatsen.  

Door een (landelijk) docententekort was het soms lastig om het geplande aantal lessen binnen de gewenste termijn aan te bieden. De taalaanbieders hebben hier zo goed mogelijk invulling aan gegeven. 

Bij de meeste inburgeraars lag het aanwezigheidspercentage onder de 90%. Hiervoor werden diverse oorzaken aangemerkt, zoals psychische problemen, ziekte, geen aansluitende kinderopvang en vervoersmoeilijkheden. Fijnder is gevraagd strenger op te treden en consequenties kenbaar te maken bij het niet nakomen van de regels.

Het participatieaanbod waar inburgeraars van de Z-route verplicht aan deel moesten nemen, bestond uit 'Rondje Winterswijk', fietsles en de Kletsplek. Ook inburgeraars van andere leerroutes mochten hieraan deelnemen. De deelname verliep moeizaam. Inburgeraars moesten wennen, ervaarden stress en waren bezig met het regelen van zaken omtrent het gezin.  

Daarnaast is gekeken naar leerwerkplekken/vrijwilligerswerk. Enkele statushouders zijn hier naartoe geleid. Dit blijkt nog lastig in te richten voor statushouders die de taal nog weinig machtig zijn. Fijnder is gestart met het ontwikkelen van een leerwerkplaats op locatie voor de deelnemers aan de Z-route. Hier kunnen ze basisvaardigheden opdoen en is een taalcoach aanwezig op de werkvloer.

Omdat de inburgeraars nog niet aan het eind van hun inburgeringstraject zaten, is de Module Arbeidsmarkt en Participatie (MAP) nog niet aangeboden.

Er moest meer personeel worden ingezet bij Fijnder als gevolg van de verhoogde taakstelling, de verlaging van de groepsgrootte voor de training financiële educatie en de toevoeging van de Z-route. Ook de participatie van activiteiten en de uitbreiding van de coördinatie van de huisvesting en de taakstelling voor statushouders vroeg om meer personeel. 

Tijd (indicator)

Tijd (toelichting)

Monitoring en bijsturen van processen is gerealiseerd door: 
- Zeswekelijks regio-overleg met de Achterhoekse gemeenten, waarin de onderdelen van de Wet inburgering werden uitgediept op uitvoerbaarheid. 
- Vier keer monitoringsoverleg met Fijnder aan de hand van de dienstverleningsovereenkomst en het monitoringsschema.
- Tweewekelijks overleg met uitvoerders en de beleidsmedewerker van de Wet inburgering.
- Incidentele overleggen met taalaanbieder Interbeek. 
- Deelname aan zeswekelijkse 'Community of Practice'-bijeenkomsten, waar beleidsmedewerkers, uitvoerders, taalaanbieders en werkgevers uit de regio Achterhoek aanwezig waren om processen te monitoren en aan te passen.