| Naam |
Gemeenschappelijke regeling Veiligheidsregio Noord- en Oost-Gelderland (VNOG) |
| Vestigingsplaats |
Apeldoorn |
| Doel |
De Veiligheidsregio Noord- en Oost-Gelderland heeft tot doel de gemeenschappelijke belangen van de gemeenten op het gebied van de openbare veiligheid en hulpverlening te behartigen. Denk aan de brandweer, rampenbestrijding en geneeskundige hulpverlening bij ongevallen en rampen. Al deze taken worden uitgevoerd aan de hand van een multidisciplinair veiligheidsbeleid, zowel preventief als repressief. |
| Betrokkenen |
De gemeenten: Aalten, Apeldoorn, Berkelland, Bronckhorst, Brummen, Doetinchem, Elburg, Epe, Ermelo, Harderwijk, Hattem, Heerde, Lochem, Montferland, Nunspeet, Oldebroek, Oost Gelre, Oude IJsselstreek, Putten, Voorst, Winterswijk en Zutphen. |
| Bestuurlijk belang |
Voor alle taken die de veiligheidsregio op het gebied van rampen- en crisisbeheersing met zich meebrengt, is een veiligheidsbestuur verantwoordelijk. Dit veiligheidsbestuur bestaat in Noord- en Oost-Gelderland uit alle burgemeesters van de deelnemende gemeenten, het zogenoemde algemeen bestuur (AB). Sturing op de inzet van de brandweer (die het grootste deel van de begroting kenmerkt) vindt ook plaats door het algemeen bestuur. |
| Financieel belang |
"Bij de verdeling van de gemeentelijke bijdrage over de deelnemende gemeenten wordt het verdeelmodel gebruikt. Dit verdeelmodel is vastgelegd in de Gemeenschappelijke Regeling VNOG. Als verdeelsleutel geldt de procentuele verdeling tussen de gemeenten uit het verdeelmodel. Het verdeelmodel is op zijn beurt gebaseerd op de verhouding per gemeente van het in de algemene uitkering van het gemeentefonds opgenomen bedrag voor het cluster openbare orde en veiligheid/brandweer en rampenbestrijding.
Het verdeelmodel is ingegaan per 2017 en heeft een ingroeipad gekend. Per 2021 is het verdeelmodel volledig van kracht. Verder is het verdeelmodel per 2021, conform de Gemeenschappelijke Regeling VNOG, nog herijkt. Volgens deze regeling vindt éénmaal per vier jaar een herijking plaats. In 2023 heeft de laatste herijking plaatsgevonden van de procentuele verdeling tussen de verschillende gemeenten. Die geldt voor de bijdragen van gemeenten vanaf 2025 tot en met 2028. Besloten is om geen ingroeipad te hanteren. Dit betekent dat per 2025 het bijgestelde verdeelmodel direct volledig van kracht is geworden. Voor Winterswijk heeft deze laatste herijking positieve consequenties. Het aandeel van Winterswijk in het totaal van de gemeentelijke bijdragen is gedaald van 3,62% naar 3,41%.
Meerjarenoverzicht bijdrage VNOG:
Bijdrage 2021 € 1.700.321
Bijdrage 2022 € 1.747.000
Bijdrage 2023 € 1.831.000
Bijdrage 2024 € 1.949.000 (inclusief demarcatie)
Bijdrage 2025 € 1.935.600 (inclusief demarcatie)
Bijdrage 2026 € 1.999.888 (inclusief demarcatie)
Het eigen vermogen bedraagt:
Per 31 december 2021 € 15.524.500
Per 31 december 2022 € 17.323.913
Per 31 december 2023 € 19.874.060
Per 31 december 2024 € 22.716.712
Per 31 december 2025 € 21.160.000 (inschatting)
Per 31 december 2026 € 17.135.000 (inschatting)
Het vreemd vermogen bedraagt:
Per 31 december 2021 € 38.214.000
Per 31 december 2022 € 35.566.035
Per 31 december 2023 € 25.423.595
Per 31 december 2024 € 30.501.190
Per 31 december 2025 € 67.810.000 (inschatting)
Per 31 december 2026 € 86.573.000 (inschatting)
In de afgelopen jaren heeft de VNOG geld overgehouden. Ook ziet de VNOG financieel moeilijke jaren op de gemeenten afkomen. Het AB heeft (in eerdere vergaderingen) geconcludeerd dat het daar proactief op wil bewegen. Het AB heeft daarom zowel voor de begroting 2024 als voor de begroting 2025 structurele besparingen opgenomen ter demping van de stijging van de gemeentelijke bijdrage. De gemeentelijke bijdrage wordt in stappen gedempt door in totaal € 1,9 miljoen aan structurele besparingen bij de VNOG.
Financieel resultaat 2024: er is in 2024 minder uitgegeven dan begroot, waardoor er een jaarrekeningresultaat is van
€ 1,8 mln. Door het AB van de VNOG is op 26 juni 2025 besloten een deel van het resultaat (€ 365.000) te bestemmen ter dekking van de gestegen loonkosten per 1 augustus 2025.De rest van het resultaat wordt binnen VNOG gehouden om eenmalig een deel van de aangekondigde structurele stijging van de gemeentelijke bijdrage in 2027 uit te stellen.
Verwacht financieel resultaat 2025 en 2026: € 0
|
| Ontwikkelingen |
- Regionaal Beleidsplan, Regionaal Risicoprofiel en Dekkingsplan 2025-2028
Elke veiligheidsregio in Nederland moet volgens de Wet veiligheidsregio's om de vier jaar een Regionaal Beleidsplan, Regionaal Risicoprofiel en een Regionaal Dekkingsplan maken. Het Regionaal Beleidsplan vormt de basis van het werk van de Veiligheidsregio Noord- en Oost-Gelderland (hierna VNOG) voor de aankomende vier jaren. Het risicoprofiel en dekkingsplan liggen hieraan ten grondslag.
- De VNOG heeft het streven om het nieuwe beleidsplan zoveel mogelijk binnen de bestaande begroting uit te voeren. Mocht blijken dat er extra middelen nodig zijn, zullen ze dit via de reguliere weg (Kadernota) of via een aparte begrotingswijziging ter besluitvorming voorleggen. Het is op dit moment daarom onduidelijk of de begroting zal stijgen naar aanleiding van het Regionaal Beleidsplan 2025-2028.
- Gemeenschappelijke adviescommissie VNOG
Sinds de wijziging van de Wet gemeenschappelijke regelingen in 2022 is er de mogelijkheid tot het instellen van een gemeenschappelijke adviescommissie, bestaande uit raadsleden. Voor vrijwel elke gemeente is VNOG de grootste gemeenschappelijke regeling, in elk geval bekeken vanuit het financieel belang. In de afgelopen jaren heeft ook het inhoudelijke en kwalitatieve belang van de veiligheidsregio een ontwikkeling doorgemaakt.
Vanwege wederzijds belang voor zowel gemeenteraden en raadsleden enerzijds als VNOG anderzijds is het van belang om voortdurend zo dicht mogelijk bij de actualiteit aan te sluiten. Het vereiste unanieme verzoek aan het AB VNOG is niet gerealiseerd. Dus zal er op grond van het aantal gemeenteraden dat positief heeft gereageerd bij wijze van pilot een informele adviescommissie gemeenteraden VNOG in het leven te roepen en op grond van deze pilot voor de gemeenteraadsverkiezingen van 2026 met een voorstel voor een vervolg te komen. Winterswijk neemt deel aan de informele adviescommissie.
- Kadernota 2026-2029
De Kadernota bevat de financieel-technische uitgangspunten voor de begroting 2026 (zoals de reguliere loon- en prijsindex), alsmede een aantal autonome ontwikkelingen. De Kadernota bevat géén nieuw beleid. Eind 2024 werd duidelijk dat in de Rijksbegroting 2026 een korting op de rijkbijdrage aan de veiligheidsregio’s (de Brede Doeluitkering Rampenbestrijding, BDuR) is verwerkt van 10%. Het Veiligheidsberaad is landelijk in overleg met het Ministerie om te proberen deze korting af te wenden. In de Kadernota zijn strategieën beschreven hoe om te gaan met deze dreigende korting, mocht hij toch doorgaan.
In de Kadernota worden tevens de laatste ontwikkelingen geschetst rondom het materieel, overige investeringen, de kapitaallasten, de bijbehorende egalisatiereserve. Ook wordt ingegaan op de stijging van de gemeentelijke bijdrage die hiermee gepaard gaat. Hierover is de afgelopen jaren al diverse keren informatie verstrekt. De stijging gaat in per 2027 en zou € 3 miljoen in 2027 + € 1,5 miljoen in 2028 bedragen (totaal structureel € 4,5 miljoen). Bij de bestemming van het rekeningresultaat 2024 is besloten een deel van het resultaat te bestemmen om eenmalig een deel van de aangekondigde structurele stijging van de gemeentelijke bijdrage in 2027 uit te stellen. In de aanstaande Kadernota 2027-2030 volgt een nieuwe doorrekening.
- Programmabegroting 2026 –2029 VNOG
De programmabegroting 2026 – 2029 VNOG beschrijft de doelen, activiteiten en de budgetten van de VNOG voor 2026 en geeft op hoofdlijnen een financiële doorkijk voor de periode tot en met 2029. De begroting is gebaseerd op de Kadernota 2026 – 2029. De begroting is beleidsarm. Afgezien van de reguliere loon- en prijsindex en enige autonome ontwikkelingen stijgt de gemeentelijke bijdrage niet. De VNOG ziet dat gemeenten voor financieel moeilijke jaren staan. De VNOG heeft daar proactief op ingespeeld door, in de voorgaande begrotingen, structurele besparingen ter demping van de stijging van de gemeentelijke bijdrage op te nemen. De gemeentelijke bijdrage is daarmee in stappen reeds gedempt met in totaal € 1,9 miljoen structureel.
Op allerlei vlakken is er een groeiende onzekerheid in de wereld. De groeiende onzekerheid in de wereld op allerlei vlakken, zoals grondstofprijzen, sterk stijgende energiekosten, klimaatverandering, cybercriminaliteit, (geopolitieke) instabiliteit, etc. heeft en zal (grote) effecten hebben op de taken van de VNOG en de realisatie van de begroting en komende begrotingen.Vanuit het Rijk wordt mogelijk gevraagd om te investeren in een weerbare en krachtige samenleving.
Vanwege de mondiale militaire en hybride dreiging staat het thema ‘weerbare en veerkrachtige samenleving’ hoog op de agenda, ook van het Rijk. Landelijke, regionale en lokale partijen nemen diverse initiatieven op dit thema en zijn ook met elkaar in overleg om zaken te stroomlijnen, op elkaar af te stemmen en te coördineren.
Het is mogelijk dat de veiligheidsregio’s, vanuit het Rijk, hierin aanvullende taken gaan krijgen. Dit kan effect hebben op de begroting.
- Omgevingswet: de komst van de Omgevingswet, de doorontwikkeling van het risicogericht werken en het feit dat de dienstverlening aan gemeenten nog niet uniform was gaf aanleiding tot het opstellen van een nieuw risicogericht dienstverleningsconcept. Voor gebouwen met een verhoogd risico heeft de wetgever in het Besluit bouwwerken leefomgeving (art. 6.7) bepaald dat daarvoor een gebruiksmelding vereist is. De VNOG heeft er in haar dienstverleningsconcept voor gekozen om voor deze categorie gebouwen voor de behandeling van deze meldingen in beginsel geen advies uit te brengen aan gemeenten
|
| Relatie tot programma's |
Programma 4 Bestuurlijk Winterswijk. |
| Informatie uitwisseling |
Informatie-uitwisseling vindt plaats in het algemeen bestuur en via de op grond van de gemeenschappelijke regeling afgesproken overlegging van de financiële stukken (begroting, rekening). Vastgelegd is dat de raad altijd om informatie kan vragen. |
| Risico's |
- Een stijging van de financieringskosten bij het aantrekken van leningen (vreemd vermogen) als gevolg van een stijging van rentepercentages.
- Ook hogere prijzen boven de prijsindex als gevolg van wereldwijde ontwikkelingen zijn een risico. Een toenemende vraag in samenhang met schaarste van aanbod, doen de grondstof- en materiaalprijzen stijgen.
- Ten gevolge van de klimaatverandering is de verwachting dat het natuurbrandgevaar de komende jaren toeneemt en dat dit leidt tot (meer) onbeheersbare natuurbranden met een grote impact op de gezondheid van mensen en de continuïteit van de samenleving. Aandacht voor natuurbrandbeheersing wordt steeds belangrijker.De afgelopen jaren zijn er al de nodige acties geweest en adviezen gegeven voor een betere beheersing van natuurbrandrisico’s. Naast de operationele voorbereiding op natuurbranden is er ook meer aandacht gekomen voor risicobeheersing. Vanwege de complexiteit en de vele belangen bij risicobeheersing, is gezocht naar een meer gestructureerde aanpak. Daarom is het project “Gebiedsgerichte aanpak natuurbrandbeheersing Veluwe & Achterhoek” in 2020 opgestart.
- Demarcatie
Bij de afrekening van de demarcatieregeling 2024 was er een forse overschrijding bij meerdere gemeenten. Dit gold ook voor Winterswijk, met name bij ‘service en onderhoudscontracten’. De afspraak was dat er overleg zou zijn bij (grote) afwijkingen. In de begroting voor 2026 is er gerekend met hetzelfde bedrag. Er wordt nog uitgezocht door de VNOG of dit incidenteel of structureel is. BDuR uitkering rijk: er dreigt voor alle 25 veiligheidsregio’s per 2026 een structurele korting van 10% op de Rijksbijdrage die zij ontvangen (de Brede Doeluitkering Rampenbestrijding, BDuR). Voor VNOG gaat het om € 1,1 miljoen. Het gesprek hierover met het Rijk loopt landelijk nog. Vooralsnog is er (tijdelijke, voor 2026) dekking voor deze korting binnen de VNOG begroting gevonden.
|