Programma 2 Meedoen in Winterswijk

Cultuur verrijkt, brengt mensen samen en verbindt. Het is een belangrijke factor voor het welzijn en de persoonlijke ontwikkeling van onze inwoners. Cultuur draagt ook bij aan een aantrekkelijke fysieke omgeving. Het is daarmee ook een belangrijke drager van onze toeristische en daarmee ook economische sector. We willen cultuur behouden en waar mogelijk versterken. 

Relevante documenten:

• Cultuurnota
• Museumvisie
• Erfgoednota ‘Wi-j doet ’t samen’
• Beleidsnota ‘Archeologische monumentenzorg in de gemeente Winterswijk’
• Beleidsnota ‘Aardkundige waarden in Winterswijk’
• Kerkenvisie Oost Achterhoek 

• Het huidige niveau van het culturele aanbod blijft in stand.
• De activiteiten uit de uitvoeringsagenda's zijn behaald.

• Het aantal bezoekers blijft achter als gevolg van economische ontwikkelingen.
• Het 'vermarkten' van archeologische en aardkundige waarden lukt onvoldoende door gebrek aan capaciteit. Denk bijvoorbeeld aan de afname van het aantal vrijwilligers.
• Bij onderhoud en restauratie aan monumenten wordt het steeds moeilijker om aan vakmensen en materialen te komen. Hierdoor lopen subsidieaanvragen nog wel eens langer door. Of er zijn aanvullende kosten, doordat er extra schade ontstaat door te lang wachten op herstel.

Sport moet voor iedereen betaalbaar en toegankelijk zijn. Sport levert een belangrijk aandeel aan de preventiedoelen. We stimuleren mensen die weinig tot niet actief zijn tot meer bewegen.  

Relevante documenten:

• Sportnota
• Lokaal sportakkoord
• Regionaal sportakkoord

• Het aantal actieve sporters blijft op het niveau van 2024. (Bron: Waarstaatjegemeente.nl)
• Het aantal maatschappelijke activiteiten bij sportverenigingen breidt zich uit.

De risico's zijn zo divers dat ze in elk project/elke activiteit apart worden afgewogen.

Wij zorgen ervoor dat iedereen kan meedoen in de samenleving. Werk en inkomen en een goed vangnet voor bestaanszekerheid zijn hiervoor belangrijk.  

We willen intergenerationele problematiek, waaronder armoede, zoveel mogelijk doorbreken. Onze ambitie is dat Winterswijk in 2040 armoedevrij is.

Relevante documenten:

• Integrale verordening sociaal domein.
• Samen aan het stuur.
• Wij Winterswijk, visie sociaal domein 2025-2033.
• Beleidsplan armoedevrij Winterswijk 2025.
• Beleidsnotitie Wet inburgering 2022.

• Het aantal bijstandsgerechtigden blijft op het niveau van 2022.
• We komen uit met het rijksbudget voor het betalen van bijstandsuitkeringen.

• De economie verslechtert, waardoor er meer mensen een beroep doen op een bijstandsuitkering.
• Door de hoge inflatie groeit het aantal mensen met problematische schulden.
• De financiële compensatieregeling van het Rijk voor de opvang van Oekraïense vluchtelingen wordt niet verlengd, terwijl we nog wel Oekraïners opvangen.

Onderwijs is essentieel voor iedereen. Daarom werken we, samen met onderwijs en verenigingen, aan gelijke kansen. We bouwen onderwijsvoorzieningen conform het Integraal Huisvestingsplan Onderwijs (IHP). Duurzaam, met goede ventilatie en groene schoolpleinen. 

Relevante documenten:  

• Integraal Huisvestingsplan Onderwijs 2021-2037.
• Beleidsnotitie Voor- en Vroegschoolse Educatie.   

• Het aantal mensen dat deelneemt aan alfabetiseringstrajecten stijgt ten opzichte van 2024.
• De voortgang van de (ver)bouw van scholen gaat volgens planning van de eerste fase van het Integraal Huisvestingsplan.

• Integraal Huisvestingsplan: stijgende bouwkosten.

De hogere lasten van € 304.000 zijn grotendeels als volgt te verklaren:

De subsidies aan De Storm, Boogie Woogie en de bibliotheek zijn geïndexeerd met 4,7%. Daarnaast heeft het Rijk € 100.000 beschikbaar gesteld voor de bibliotheek in gemeenten met minder dan 30.000 inwoners. Het doel van deze uitkering is om de bibliotheekvestiging voldoende uren in de week open te kunnen houden, bereikbaar te zijn voor alle inwoners en activiteiten aan te kunnen bieden die passen bij de doelgroepen van de bibliotheek. 

De hogere lasten voor kunst en cultuur worden met name verklaard door het terugdraaien van de bezuiniging van het coördinatiepunt cultuureducatie.

Tot en met 2025 ontvangen wij voor het IDO een specifieke uitkering (SPUK). Vanaf 2026 is dit gewijzigd in een decentralisatie-uitkering en landen de inkomsten in de algemene uitkering. Vandaar dat nu alleen de uitgaven worden begroot. 

Voor de toelichting op de hogere doorbelasting verwijzen we naar bijlage 5 Uitgangspunten.

Vanuit het Rijk ontvangen wij jaarlijks een bedrag voor de compensatie van de btw op sport. Hiermee is het voordeel van € 207.000 aan de batenkant grotendeels verantwoord.

De hogere lasten van € 187.000 zijn grotendeels als volgt te verklaren:

De subsidie aan zwembad Jaspers is geïndexeerd met 4,7%.

De jaarlijkse bijdrage aan Achterhoek in beweging wordt verhoogd. Deze verhoging is voor de Sportkaart Achterhoek.

Voor de toelichting op de hogere doorbelasting verwijzen we naar bijlage 5 Uitgangspunten.

Het voordeel aan de batenkant van € 504.000 wordt grotendeels als volgt verklaard:

Het Rijk heeft het bedrag voor de specifieke uitkeringen (SPUK) algemene bijstand (BUIG) voor 2026 verhoogd.

Door het aanpassen van de tarieven van de detacheringsvergoedingen van de SW-medewerkers, is de verwachting dat de detacheringsopbrengsten stijgen. 

Het Rijk heeft het LIV met ingang van 2025 afgeschaft. De middelen worden ingezet voor andere tegemoetkomingen voor werkgevers en compensatie voor sociaal ontwikkelbedrijven.

Het nadeel aan de lastenkant van € 678.000 wordt grotendeels als volgt verklaard:

Het Rijk heeft het bedrag voor de specifieke uitkering (SPUK) algemene bijstand (BUIG) voor 2026 verhoogd. Hierdoor nemen de lasten ook toe.

Het aantal inburgeraars is hoger en het blijkt dat er in het tweede jaar meer inzet nodig is. Hierdoor stellen wij voor het budget met € 100.000 te verhogen.

Door ontwikkelingen in de SW-populatie is gebleken dat de salarislasten voor de SW-medewerkers verlaagd kunnen worden.

De uitvoeringskosten van Fijnder moeten als gevolg van de cao-ontwikkelingen worden verhoogd.

De raad heeft ingestemd om de norm bij de individuele inkomenstoeslag en meedoenregelingen te verhogen naar 130%. Hierdoor moet het budget voor de bijzondere bijstand naar boven worden bijgesteld.

Op basis van de begroting van Fijnder kan het budget voor re-integratie naar beneden worden bijgesteld.

Voor de toelichting op de hogere doorbelasting verwijzen we naar bijlage 5 Uitgangspunten.

Het nadeel van € 137.000 aan de lastenkant wordt grotendeels als volgt verklaard:

Door het wegvallen van landelijke bekostiging komen de lasten nu voor rekening van de deelnemende gemeenten.

Voor de toelichting op de hogere doorbelasting verwijzen we naar bijlage 5 Uitgangspunten.

In dit programma is in 2029 een krediet van € 500.000 geraamd voor de vervanging van de toplaag bij atletiekvereniging  Archeus.

Voor de uitvoering van het resterende deel van de eerste fase van het Integraal Huisvestingsplan Onderwijs stellen wij voor een bestemmingsreserve te vormen van € 18.332.302.