Programma 1 Sociaal krachtig Winterswijk

We vinden het belangrijk dat alle inwoners volwaardig mee kunnen doen in onze samenleving. We willen dat zij gezond en energiek zijn en zelf de regie kunnen nemen op gezondheid en geluk. De regio is voorzien van een volwaardig aanbod aan zorgvoorzieningen, waaronder het ziekenhuis. Het zorgaanbod is op elkaar afgestemd. 

Relevante documenten:

• Wij Winterswijk, visie sociaal domein 2025-2033.
• Regionaal preventieakkoord ‘Gezondheid en Geluk voorop in de Achterhoek’.
• Regionale nota gezondheid ‘Samen langer gelukkig en gezond leven in de Achterhoek’.
• Gezond en gelukkig in de Achterhoek.

• Hoe ervaren inwoners hun gezondheid/kwaliteit van leven. (Bron: CBS)
• Beperking van de toename van het aantal chronisch zieken. (Bron: CBS)

• De invloed van de gemeente op het behoud van voorzieningen zoals het SKB is veelal beperkt tot lobby.
• Preventie: bij een nieuwe aanpak zijn de effecten vooraf niet altijd zeker. 

We zetten in op een goede fysieke en sociale infrastructuur, waarbij zorgplicht, een dekkend zorglandschap en een minimale sociale basis uitgangspunten zijn. Daarnaast hebben we zorg ingekocht die kwalitatief goed en betaalbaar is en die stimuleert tot zorginnovatie en samenwerking. 

Binnen het sociaal domein werken we verder aan goede sturingsinformatie/dashboards.

Relevante documenten:

• Wij Winterswijk, visie sociaal domein 2025-2033/uitvoeringsagenda sociaal domein.
• Integrale verordening sociaal domein.
• Samen aan het stuur (integrale samenwerking sociaal domein).
• Beoordelingskader wonen met zorg.

• Het aantal geïndiceerde uren voor hulp bij huishouden daalt.
• Stabilisatie en waar mogelijk daling van het aantal cliënten dat begeleiding ontvangt in het kader van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo).

Voor zorgvernieuwing en het beïnvloeden van de in- en doorstroom zijn we mede afhankelijk van (keten)partners.

Gelijke kansen voor ieder kind. Alle kinderen moeten veilig, gezond en kansrijk in Winterswijk kunnen opgroeien. 

De komende jaren is de Hervormingsagenda Jeugd een bepalende leidraad om de ondersteuning anders vorm te geven. Deze agenda heeft als doel knelpunten in de jeugdzorg structureel aan te pakken. Een ander doel is het jeugdzorgstelsel financieel houdbaar maken voor de toekomst.

Relevante documenten:

•    Wij Winterswijk, visie sociaal domein 2025-2033.
•    Uitvoeringsagenda sociaal domein 2025-2033.
•    Hervormingsagenda Jeugd.
•    Integrale verordening sociaal domein.
•    Samen aan het stuur (integrale samenwerking sociaal domein).

• Beheersbaar krijgen van de instroom voor geïndiceerde jeugdhulp.

• We zijn mede afhankelijk van zorgorganisaties voor de kwaliteit, innovatie en in-, door- en uitstroom.
• We hebben een beperkte invloed op de doorverwijzing naar geïndiceerde zorg door externe doorverwijzers, zoals huisartsen.
• Preventie: bij een nieuwe aanpak zijn de effecten vooraf niet altijd zeker. 

De verhoging van de lasten met € 96.000 wordt grotendeels als volgt verklaard:

De inwonerbijdrage voor de GGD wordt vooral verhoogd als gevolg van de CAO-ontwikkelingen.

De subsidies voor de jeugdgezondheiszorg zijn geïndexeerd met 4,7%. 

Voor de toelichting op de hogere doorbelasting verwijzen we naar bijlage 5 Uitgangspunten.

De verhoging van de baten met € 627.000 wordt grotendeels als volgt verklaard:

De begroting van ZOOV (vervoersysteem voor de Achterhoek) is altijd budgetneutraal, omdat alle lasten worden toegerekend aan de deelnemende gemeenten. De verhoging van de baten betekent dan ook dat de lasten met hetzelfde bedrag worden verhoogd.

De gewijzigde regeling omtrent de eigen bijdrage voor de Wmo stond gepland voor 1 januari 2026. Deze is echter met minimaal een jaar uitgesteld. Op basis van het eerdere besluit om deze per 1 januari 2026 in te laten gaan, hebben wij de inkomsten uit de eigen bijdrage verhoogd. Nu de wijziging is uitgesteld, moeten we deze verwachte extra inkomsten terugdraaien.

De verhoging van de lasten met € 3.085.000 wordt grotendeels als volgt verklaard:

Zoals bij de baten al aangegeven, wordt de begroting van ZOOV budgetneutraal in onze begroting verwerkt.

Om het mantelzorgcompliment voort te kunnen zetten, is het budget verhoogd. Daarnaast wordt voorgesteld om een budget beschikbaar te stellen voor activiteiten voor mantelzorgers. Tenslotte moet vanaf 2026 de subsidie weer uit dit budget worden bekostigd, nadat het een aantal jaar uit de GALA-middelen is betaald.

De raad heeft de Visie Sociaal Domein vastgesteld. Om hier verdere invulling aan te geven, is een Uitvoeringsprogramma Visie Sociaal Domein opgesteld. Voor de uitvoering van dit programma is naast extra formatie (verantwoord in programma 4) ook uitvoeringsbudget nodig.

De hogere lasten voor Hulp bij Huishouden hebben een tweetal oorzaken:

• De tarieven worden in 2026 weer verhoogd.
• Zoals bij de baten al aangegeven, is de voorgestelde gewijzigde regeling omtrent de eigen bijdrage voor de Wmo met minimaal een jaar uitgesteld. Op basis van de eerdere invoeringsdatum van 1 januari 2026 hebben wij een besparing ingeboekt, omdat de verwachting was dat de instroom zou verminderen en dat cliënten de zorg voortijdig zouden beëindigen.

De hogere lasten voor de integrale ondersteuning hebben een drietal oorzaken:

• De arbeidsmatige dagbesteding bij Fijnder is eind 2024 beëindigd, omdat het niet het gewenste resultaat heeft opgeleverd. Het hiermee samenhangende inverdieneffect van € 300.000 is niet gerealiseerd.
• De tarieven zijn voor 2026 geïndexeerd met het OVA-percentage (Overheidsbijdrage in de Arbeidskostenontwikkeling) van 4,24%.
• Het aantal cliënten is toegenomen en de gemiddelde kosten per cliënt zijn toegenomen.

Als alternatief voor een Wmo-indicatie wordt herstelgerichte ondersteuning aangeboden. Deze ondersteuning stelt onze inwoners in staat om zo lang, vitaal en actief mogelijk mee te kunnen doen aan de maatschappij. Het recept bestaat uit snelheid- en wendbaarheidstraining, functionele activiteiten (ADL), balans, reactiesnelheid en (explosieve) krachttraining.

Voor de toelichting op de hogere doorbelasting verwijzen we naar bijlage 5 Uitgangspunten.

De verhoging van de lasten met € 750.000 wordt grotendeels als volgt verklaard: 

De budgetten voor jeugdhulp zijn met 4,24% geïndexeerd. Hiervoor gebruiken we het OVA-indexeringspercentage.

Het budget voor het ondersteuningsteam is al meerdere jaren niet geïndexeerd als gevolg van de CAO-ontwikkelingen.

Voor de toelichting op de hogere doorbelasting verwijzen we naar bijlage 5 Uitgangspunten.

Er zijn geen kredieten binnen dit programma.

In 2026 zijn er geen onttrekkingen of toevoegingen aan de bestemmingsreserves begroot.