Financiële jaarrekening 2022

In onderstaand overzicht zijn de afwijkingen aangegeven tussen de definitieve begroting 2022 en de jaarrekening 2022. De afwijkingen worden toegelicht op basis van de laatst vastgestelde financiële prognose 2021. De planning en control cyclus van de gemeente Winterswijk is zo ingericht dat de raad twee keer per jaar middels de financiële prognoses geïnformeerd wordt over de budgetontwikkelingen die leiden tot begrotingswijzigingen. Deze prognoses worden vastgesteld door de raad. Ondanks zorgvuldig budgetbeheer is het niet altijd mogelijk om tussentijds te anticiperen op de exacte gevolgen van ‘openeindregelingen’ zoals de bijstand en de WMO, op de uitvoering van investeringen en op eindafrekeningen van Rijksbijdragen. Het gerealiseerd resultaat 2022 bedraagt na bestemming van reserves  € 4.534.000 voordelig. Ten opzichte van de begroting 2022 met een nadelig saldo van € 504.000 is het rekeningsaldo 2022 € 5.038.000 hoger uitgevallen. Het hogere resultaat komt met name door niet uitgevoerde activiteiten van € 4.461.000. Voorstel is om dit bedrag  door te schuiven naar 2023.

Programma 1 Sociaal krachtig Winterswijk.
De overschrijding van is veroorzaakt door de hogere uitgaven voor de Jeugdzorg. Door met name de steeds intensievere en complexere zorgvraag stijgen de kosten voor Jeugdhulp. Daarnaast blijven we geconfronteerd worden met veel externe doorverwijzingen.

Programma 2 Meedoen in Winterswijk.
Het voordeel in dit programma komt met name door lagere lasten project WOO, lagere lasten gebiedsontwikkeling
Steengroeve. Daarnaast is een gedeelte van het project Maalderij Kottenseweg vrijgevallen. Tot slot zijn de uitgaven voor het Crisis- en herstelplan 2.0 lager uitgevallen.

Programma 3 Werkend  Winterswijk.
Het voordeel is met name veroorzaakt door minder uitgaven voor de projecten Dennenoord, Kleiput en Leader Achterhoekse projecten. 

Programma 4 Bestuurlijk Winterswijk.
Het voordeel komt door een hogere algemene uitkering, minder bedrijfsvoeringskosten, verkoop onroerend goed. Tevens is de post prijsstijgingen vrijgevallen.

Algemene dekkingsmiddelen zijn inkomsten van een gemeente waarvoor geen bestedingsdoel is bepaald. In tegenstelling tot specifieke dekkingsmiddelen kan een gemeente algemene dekkingsmiddelen dus vrij besteden.

De jaarrekening is opgemaakt met inachtneming van de voorschriften die het Besluit Begroting en Verantwoording provincies en gemeenten (BBV) daarvoor geeft. Dit besluit is met ingang van 1 januari 2004 in werking getreden.

Aan de debetzijde- ofwel de linkerkant van de balans staat een opsomming van alle zogenoemde activa, dit zijn de bezittingen van de gemeente.
De creditzijde- ofwel de rechterkant van de balans geeft inzicht in de financiering van deze bezittingen. Dit worden de passiva genoemd, bestaande uit het eigen vermogen en de schulden, het zogenoemde vreemd vermogen.

Bij de waarderingsgrondslagen in de jaarrekening is het door de raad op 22 december 2022 vastgestelde normenkader van de relevante wet- en regelgeving verder toegelicht.

De waardering van de activa en de passiva en de bepaling van het resultaat vindt plaats op basis van historische kosten (verkrijgings- of vervaardigingsprijs), tenzij bij de desbetreffende balanspost anders is vermeld. De baten en lasten worden toegerekend aan het jaar waarop zij betrekking hebben. Baten en winsten worden slechts genomen voor zover zij op balansdatum zijn gerealiseerd. Verliezen en risico’s die hun oorsprong vinden voor het einde van het begrotingsjaar, worden in acht genomen indien zij voor het opmaken van de jaarrekening bekend zijn geworden.

Artikel 35 BBV beschrijft de afzonderlijke investeringen. Investeringen met economisch nut, investeringen met een economisch nut, waarvoor ter bestrijding van de kosten een heffing kan worden geheven en investeringen uitsluitend met maatschappelijk nut in de openbare ruimte.

Investeringen met economisch nut
Investeringen die op enigerlei wijze kunnen leiden tot of bijdragen aan het verwerven van inkomsten zijn investeringen met economisch nut. De vraag of de investering geheel kan worden terugverdiend is niet relevant voor de classificatie.
De waardering van de vaste activa is gebaseerd op de historische kostprijs c.q. aanschafprijs, verminderd met bijdragen van derden en verminderd met de afschrijvingen. De activa zijn niet bezwaard met hypotheken en dergelijke.
Afschrijving vindt in principe plaats vanaf 1 januari na het jaar van ingebruikname. Dit met uitzondering van investeringen in automatisering. Deze worden afgeschreven vanaf 1 januari in het jaar van aanschaf. 
De afschrijvingstermijnen zijn gebaseerd op de gemiddelde levensduur van de investeringen. Alle activa worden in principe lineair afgeschreven. Dit met uitzondering van investeringen in automatisering en nieuwe gebouwen waar op basis van de annuïtaire methode wordt afgeschreven. Door de annuïtaire methode worden de kapitaallasten gedurende de gehele afschrijvingstermijn geëgaliseerd. Bij de nieuwe gebouwen zijn goede onderhoudsprogramma’s beschikbaar. Op basis van deze onderhoudsprogramma’s zijn ook de onderhoudskosten via voorzieningen geëgaliseerd.
Door annuïtaire afschrijving én het vormen van onderhoudsvoorzieningen wordt de totale lastendruk gedurende de gebruiksduur dus zoveel als mogelijk geëgaliseerd.

Investeringen met een economisch nut, waarvoor ter bestrijding van de kosten een heffing kan worden geheven
Deze investeringen met een economisch nut kunnen bijdragen aan het genereren van middelen, bijvoorbeeld door het vragen van rechten, heffingen, leges of prijzen voor de kosten van de investering. Dit betreffen investeringen in verband met riool- en afvalstoffenheffing.

Materiële vaste activa met maatschappelijk nut
Investeringen met uitsluitend maatschappelijk nut zijn onder andere wegen en openbaar groen. Dit zijn investeringen waar tegenover geen directe “eigen” opbrengsten staan, zoals de riolering, of een waarde hebben in het economisch verkeer zoals onroerend goed. 
In principe kunnen deze investeringen direct ten laste van de exploitatie worden gebracht. Dit leidt echter tot een aanzienlijke aantasting van de reservepositie van de gemeente. Daarmee zou de bewegingsvrijheid voor de raad worden beperkt om op incidentele ontwikkelingen in te spelen. Daarom worden deze activa lineair afgeschreven gedurende de gebruiksduur van deze activa. 

Immateriële vaste activa
Immateriële vaste activa zijn uitgaven waar geen gemeentelijke bezittingen tegenover staan. Dit zijn die activa die niet stoffelijk van aard zijn en die niet onder de financiële vaste activa worden begrepen. De bijdrage in activa van derden zijn verantwoord als  immateriële vaste activa. De bijdragen aan activa in eigendom van derden worden lineair afgeschreven conform de afschrijvingstermijnen die gelden voor de eigen materiële activa.

De NIEGG (niet in exploitatie genomen gronden) is verantwoord als materiële vaste activa met economisch nut. 

De kapitaallasten (rente en afschrijving) 2022 zijn gebaseerd op investeringen die voor 1 januari 2022 zijn afgerond. Met andere woorden, een investering die binnen het kalenderjaar,  bijvoorbeeld 2022 wordt opgestart en afgerond dan wel in gebruik wordt genomen, wordt afgeschreven vanaf 1 januari 2023. Vanaf dat moment vindt ook  toerekening van de rente plaats. 
Voor een investering die niet eind 2022 is afgerond, worden geen kapitaallasten naar de programma’s doorgerekend. Hierdoor worden de rentekosten van een investering die doorloopt naar het volgende kalenderjaar direct ten laste van het exploitatieresultaat gebracht. 
Voor het totaaloverzicht van de afschrijvingstermijnen wordt verwezen naar de door de raad vastgestelde financiële verordening, waar in de bijlage de afschrijvingstermijnen zijn opgenomen.

Financiële vaste activa
De financiële activa bestaan uit kapitaalverstrekkingen en leningen aan:
1.    gemeenschappelijke regelingen;
2.    verbonden partijen; 
3.    hypothecaire geldleningen aan medewerkers (sinds 1 januari 2009 worden geen   
        nieuwe leningen meer verstrekt);
4.    schatkistbankieren.
De waardering is gebaseerd op de verkrijgingsprijs dan wel vervaardigingsprijs, verminderd met - voor wat de geldleningen betreft - de aflossingen op de geldleningen. Op kapitaalverstrekkingen en geldleningen wordt in principe niet afgeschreven. De werkelijke waarde van deelnemingen kan hiervan afwijken. 

Rentetoerekening lopende investeringen
De kapitaallasten (rente en afschrijving) van 2022 zijn gebaseerd op investeringen die voor 1 januari 2022 zijn afgerond. Met andere woorden, een investering die binnen het kalenderjaar, bijvoorbeeld 2021 ,wordt opgestart en afgerond dan wel in gebruik wordt genomen, wordt afgeschreven vanaf 1 januari 2022. Vanaf dat moment vind ook toerekening van de rente plaats.
Voor een investering die niet eind 2022 is afgerond, worden geen kapitaallasten naar de programma’s doorgerekend. Hierdoor worden de rentekosten van een investering die doorloopt naar het volgende kalenderjaar direct ten laste van het exploitatieresultaat gebracht.

Vlottende activa zijn bezittingen met een relatief korte doorlooptijd. Dit betekent dat ze gemakkelijk in geld zijn om te zetten. Ze zijn “liquide”. 

Voorraden
De voorraden betreffen bouwgronden in de grondexploitatie. 
Waardering vindt plaats tegen verkrijgings- of vervaardigingsprijs of tegen lagere opbrengstwaarde indien marktontwikkelingen en -verwachtingen daartoe aanleiding  geven. Verwachte verliezen worden op deze manier vroegtijdig genomen. Winsten uit de grondexploitatie worden slechts genomen indien en voor zover die met voldoende mate van betrouwbaarheid als gerealiseerd aangemerkt kunnen worden. Zolang daarvan geen sprake is worden de verkregen verkoopopbrengsten ten volle op de vervaardigingkosten in mindering gebracht. Voor eventuele verwachte negatieve resultaten op de projecten is een voorziening gevormd. Rentetoerekening is gebaseerd op werkelijke rente en rekening houdend met verhouding vreemd en totaal vermogen. Een nadere toelichting is opgenomen in de paragraaf grondbeleid van het jaarverslag.

Uitzettingen met een rente typische looptijd korten dan één jaar
De vorderingen worden gewaardeerd tegen de nominale waarde. Een voorziening voor dubieuze debiteuren is getroffen en in mindering gebracht op de vorderingen. Vorderingen worden afgeboekt op het moment dat ze door faillissement of andere oorzaken ook daadwerkelijk oninbaar zijn.

Liquide middelen
De liquide middelen worden gewaardeerd tegen nominale waarde.

Overlopende activa
De overlopende activa worden gewaardeerd tegen de nominale waarde.

Eigen Vermogen
Onder het eigen vermogen zijn opgenomen de algemene reserves, de bestemmingsreserves en het saldo van de rekening van baten en lasten. De algemene reserves zijn alle reserves die primair dienen als weerstandsvermogen om incidentele tegenvallers in de exploitatie op te vangen. De bestemmingsreserves zijn reserves waaraan de gemeenteraad een bepaalde bestemming heeft meegegeven. Dit zijn vermogensbestanddelen die alleen in de aangegeven richting zijn aan te wenden. 

Voorzieningen
Onder de voorzieningen zijn opgenomen, de op het moment van opstellen van de jaarrekening voorzienbare verplichtingen, verliezen en/of risico’s, voor zover de omvang hiervan redelijkerwijs is in te schatten. De voorzieningen zijn gewaardeerd op nominale waarde. De pensioenverplichting ten behoeve van de wethouders is echter op contante waarde van de (reeds opgebouwde) toekomstige uitkeringsverplichtingen gewaardeerd. De onderhoudsegalisatievoorzieningen stoelen op een meerjarenraming van het uit te voeren groot onderhoud aan (een deel van) de gemeentelijke kapitaalgoederen, waarin rekening is gehouden met de kwaliteitseisen die ter zake geformuleerd zijn. In de paragraaf kapitaalgoederen is het beleid nader uiteengezet. Voorzieningen worden op grond van artikel 44 BBV gevormd voor:
-    Verplichtingen en verliezen waarvan de omvang op de balansdatum onzeker is doch redelijkerwijs te schatten.
-    Bestaande risico’s op balansdatum ter zake van verplichtingen of verliezen waarvan de omvang redelijkerwijs te schatten is.
-    Kosten die in een volgend begrotingsjaar worden gemaakt maar de oorsprong hebben in het begrotingsjaar of een eerder begrotingsjaar en de voorziening strekt tot kostenegalisatie.

Vaste schulden met een rente typische looptijd van één jaar of langer
Vaste schulden worden gewaardeerd tegen de nominale waarde verminderd met gedane aflossingen. De vaste schulden hebben een rente-typische looptijd van één jaar of langer.

Overige kasgeldleningen
De kasgeldleningen worden gewaardeerd tegen de nominale waarde.

Overige schulden
De overige schulden worden gewaardeerd tegen de nominale waarde.

Overlopende passiva
De overige passiva worden gewaardeerd tegen de nominale waarde.

Vennootschapsbelasting
Vanaf 1 januari 2016 is de vennootschapsbelastingplicht voor gemeenten ingevoerd. Dit houdt in dat gemeenten die winst of structurele overschotten behalen met activiteiten die concurreren met de markt vennootschapsbelasting gaan betalen. 

De passiva die zijn opgenomen op de rechterkant van de balans, geven inzicht in de wijze waarop de bezittingen (de activa) zijn gefinancierd. 
De vaste passiva zijn de financieringsmiddelen die een relatief lange doorlooptijd kennen, namelijk het eigen vermogen en de langlopende schulden. 

Bestemmingsreserve inzamelstructuur afval
Deze bestemmingsreserve is bedoeld ter dekking van een deel van de uitgaven voor het Project Huishoudelijk Grondstoffenbeleidsplan. 

Bestemmingsreserve personeel en organisatie  
Deze reserve is bedoeld om de kosten te dekken die te voortkomen uit onze ambities en opgaven in de breedste zin. Investeren in onze mensen, ICT en organisatie en het opvangen van de fluctuaties binnen de bedrijfsvoering. De omvang van deze reserve bedraagt maximaal 10% van onze loonsom.

Bestemmingsreserve Onderhoud graven
Om de exploitatietekorten van € 130.000 per jaar te kunnen dekken, zal jaarlijks dit tekort uit de bestemmingsreserve moeten worden onttrokken. In 2013 is gestart met het opstellen van een plan om het jaarlijkse exploitatietekort terug te dringen. 

Bestemmingsreserve Stadsuitleg  
Deze bestemmingsreserve is bedoeld voor toekomstige financiering van infrastructurele werken van bovenwijks belang, waarbij de dekking komt uit bouwgrondexploitatie. 

Bestemmingsreserve Sociaal Domein
De raad heeft bij het vaststellen van de jaarrekening 2018 ingestemd met de vorming een bestemmingsreserve voor innovatie / ontwikkeling binnen het Sociaal Domein.

Bestemmingsreserve Stedelijke herverkaveling
Stedelijke herverkaveling heeft als doel de leefbaarheid van Winterswijk te vergroten. Overbodige meters vastgoed worden aan de markt onttrokken en de vraag concentreert zich op de ruimtelijk en economisch beste plekken in Winterswijk en de regio. Kosten worden uit deze bestemmingsreserve gedekt.

Bestemmingsreserve Omgevingswet
Deze reserve is bij de Kadernota 2017 ingesteld voor de invoeringskosten van de omgevingswet.  De invoeringsdatum van de wet is herhaaldelijk uitgesteld. De beoogde invoeringsdatum is nu vastgesteld op 1-1-2023. Na invoering van de wet zal de reserve worden opgeheven. Een eventueel resterend saldo zal ten gunste van de algemene reserve worden gebracht.  

Bestemmingsreserve Aanpak inburgering nieuwkomers
Deze Reserve is bedoeld als financiële dekking ten behoeve  van de voorbereiding op en implementatie van de nieuwe wet inburgering 2021.

Reserve verduurzamen sportlocaties 
Het verduurzamen van de gebouwen gebeurd over het algemeen op zo natuurlijk mogelijke momenten via het MJOP. In 2020 zijn de MJOP van de gebouwen geactualiseerd.
Aanvullend hierop is er voor de jaren 2021-22-23  duurzaamheidreserve van € 25.000 toegevoegd om eventuele onverwachte situaties in de aanbestedingen op te vangen. 

Reserve verduurzamen gemeentegebouwen
Het verduurzamen van de gebouwen gebeurd over het algemeen op zo natuurlijk mogelijke momenten via het MJOP. In 2020 zijn de MJOP van de gebouwen geactualiseerd.
Aanvullend hierop is er voor de jaren 2021-22-23  duurzaamheidreserve van € 25.000 toegevoegd om eventuele onverwachte situaties in de aanbestedingen op te vangen.

Bestemmingsreserve Notaristuin 2.0
Bestemmingreserve van is in 2020 gevormd ter dekking van de kapitaallasten voor de herinrichting van de Notaristuin.

Bestemmingsreserve doorgeschoven activiteiten
Doel van deze reserve is het overhevelen van niet bestede budgetten voor specifieke activiteiten die over de jaargrens heen schuiven. Het gaat daarbij uitsluitend om doorgeschoven middelen voor activiteiten waarvoor geen specifieke bestemmingsreserves zijn ingesteld. Deze middelen zijn in principe uitsluitend gedurende het volgende begrotingsjaar binnen de reserve beschikbaar en vallen vrij in het rekeningresultaat indien besteding niet tijdig heeft plaatsgevonden. 

VRZ Uitvoering wet APPA (Algemene Pensioenwet Politieke Ambtsdragers)  
De pensioenvoorziening voor wethouders is gebaseerd op actuariële berekeningen. De hierbij gehanteerde rekenrente bedraagt 2,472%. Bij de berekening is de gehanteerde sterftetabel gebaseerd op GBM/GBV 2015-2020. 

VRZ Voormalig personeel 
Uit deze voorziening worden de pensioenen en wachtgelden van oud wethouders en ww-gelden van medewerkers betaald. Elk jaar wordt door HR een berekening gemaakt van de toekomstige toevoegingen en verminderingen.

Invulling cao-gelden OR
In het kader van de in 2000 of 2001 afgesloten CAO is 0,1 % van de loonsom beschikbaar gesteld voor lokaal beleid. Jaarlijks is dus 0,1% van de loonsom beschikbaar. De 0,1 % van de loonsom is voor algemeen beleid, in overleg met het LO, beschikbaar gesteld aan “cao ambtenaren”. In 2022 is geen gebruik gemaakt van deze voorziening.

Voorziening riolering 
Het door de raad vastgestelde GWP 2019-2023 is leidend voor de jaarlijkse mutatie aan de voorziening bij de JR 2021 tm 2025. Het uitgangspunt van de onttrekking van € 464.000 is de begrote onttrekking van € 604.000 minus het voordelig verschil aan de lastenkant van € 140.000.

Onderhoudsvoorzieningen
De onderhoudsegalisatievoorzieningen stoelen op een Meerjarig Onderhoud Plan (MJOP) van het uit te voeren groot onderhoud aan de gemeentelijke gebouwen. Rekening is gehouden met de kwaliteitseisen die hiervoor zijn geformuleerd. Uit de voorzieningen worden de onderhoudskosten betaald overeenkomstig de MJOP. In de paragraaf C Onderhoud kapitaalgoederen is het beleid nader uiteengezet.

Naast het eigen vermogen en de voorzieningen zijn de (vaste) activa ook voornamelijk gefinancierd door langlopende schulden. 

De rentelasten van de vaste schulden bedragen voor 2022 € 1.683.000 (2021: € 1.778.000).

Nadere toelichting is gegeven in paragraaf D Financiering.

Toelichting:

Voor de kosten van opvang van Oekraïense vluchtelingen worden wij gecompenseerd door het Rijk. Het voorschot dat we ontvangen hebben, is hoger dan de kosten die we gemaakt hebben. Het ziet ernaar uit dat we dit voordeel mogen houden. Duidelijkheid verwachten we in 2023.
Daarom hebben we dit bedrag van € 1,8 miljoen geparkeerd onder de zogenaamde overlopende posten op onze balans. Indien aan de orde kan dit bedrag in 2023 vrijvallen ten gunste van onze algemene middelen.

Naast de directe schulden heeft de gemeente ook een aantal verplichtingen die niet direct uit de balans blijken. Het betreft waarborgen voor geldleningen die derden zijn aangegaan:

Er zijn in 2022 geen betalingen gedaan uit hoofde van deze garantiestellingen.

Naast de gewaarborgde leningen is er nog een aantal niet uit de balans blijkende verplichtingen. 
In het kader van de sociale woningbouw zijn door de gemeente garanties afgegeven op leningen van de woningbouwcorporatie. Het betreft garantiestellingen van in totaal € 46,4 miljoen.

De positie en rol van de gemeenten ten opzichte van de corporaties is de afgelopen decennia sterk veranderd. De gemeente is nu alleen nog partner bij het maken van prestatieafspraken en vervult ze nog voor 50% de rol van achtervanger in de garantiestructuur. 

De huidige garantiestructuur is ontstaan in de jaren tachtig van de vorige eeuw en ontwikkeld om corporaties in staat te stellen leningen op de kapitaalmarkt aan te trekken. Hiertoe staat het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW) ten opzichte van de geldverstrekker borg voor de betaling van rente en aflossing van de lening. De borgstelling is ingebed in een garantiestructuur die drie lagen, drie zekerheden kent:
- de primaire zekerheid is dat de corporatie op basis van de eigen financiële soliditeit rente en aflossing betaalt; als dit niet meer mogelijk blijkt te zijn en de corporatie haar kredietwaardigheid heeft verloren, saneert het Centraal Fonds Volkshuisvesting (CFV) de betreffende corporatie (de naadloze aansluiting); 
- de secundaire zekerheid loopt via het WSW die, in het geval het CFV geen afdoende sanering uitvoert, op basis van het eigen garantievermogen de betaling  van rente en aflossing overneemt, waarbij ook de waarde van de woningen een onderpand vormt voor het WSW; 
- de tertiaire zekerheid wordt geboden door Rijk en gemeenten, die elk voor 50% renteloze leningen aan het WSW verstrekken als het WSW onvoldoende middelen heeft om zijn verplichtingen jegens de geldverstrekkers na te komen. 

In de praktijk zijn alle financiële problemen bij corporaties via de primaire zekerheid opgevangen, en dat is ook de afgelopen jaren nog steeds het geval. Het CFV heeft in de loop der jaren 18 corporaties gesaneerd. 

Via de achtervangovereenkomst met het WSW neemt de gemeente deel aan de garantiestructuur. De kans dat de gemeenten op grond van de achtervangovereenkomst aangesproken worden door het WSW om renteloze leningen te verschaffen is onder de huidige omstandigheden bijzonder klein.

Het budgetrecht van de gemeenteraad houdt in dat het college van burgemeester en wethouders in principe alleen uitgaven mag doen en verplichtingen mag aangaan na toestemming van de gemeenteraad. Met de vaststelling van de begroting en de begrotingswijzigingen geeft de gemeenteraad het college van burgemeester en wethouders deze toestemming.

Begrotingsrechtmatigheid houdt in dat de uitgaven binnen de begrote budgetten moeten blijven. Begrotingsoverschrijdingen zijn onrechtmatig op basis van de kadernota  rechtmatigheid.

Het komt voor dat uitgaven of inkomsten niet passen binnen de begroting. De uitgave of inkomst is dan eigenlijk onrechtmatig.
De gemeenteraad heeft de inkomst of uitgave niet goedgekeurd. Toch zijn er ook uitgaven en inkomsten die niet binnen de begroting passen maar die
duidelijk wel rechtmatig zijn.

De afwijkingen in de lasten kunnen in vier categorieën ingedeeld worden, te weten:
1.    compensatie door direct gerelateerde opbrengsten;
2.    passend binnen bestaand beleid;
3.    open einde regeling;
4.    overige.

3.  open einde regeling

Programma 1 Sociaal krachtig Winterswijk
Beleidsveld Maatschappelijke ondersteuning

Komt met name door hoger uitgaven integrale ondersteuning, woonvoorzieningen en ZOOV.    
Tegenover hogere uitgaven ZOOV staan ook hogere inkomsten, zodat dit budgetneutraal is.

Beleidsveld Jeugd
De overschrijding is veroorzaakt door hogere uitgaven voor de Jeugdzorg. 
Door met name de steeds intensievere en complexere zorgvraag stijgen de kosten voor Jeugdhulp. 

2. passend in bestaand beleid.

Programma 3 Werkend Winterswijk    
Het nadeel komt met name door aankoop complex de Vlijt. Hier staan voordelen tegenover door projecten die gedeelteijk of nog niet zijn uitgevoerd zoals Dennenoord, Kleiput en Leader Achterhoekse projecten.  

Volgens de BBV is het verplicht om een overzicht te presenteren van de incidentele baten en
lasten. Op die manier kan beoordeeld worden of en in hoeverre er sprake is van een sluitende begroting. Uitgangspunt is dat incidentele lasten zoveel als mogelijk gedekt worden door incidentele baten. Voor het bepalen van de incidentele baten en lasten is de “notitie incidentele baten en lasten”
(gepubliceerd door de commissie BBV in januari 2012) als uitgangspunt genomen. 

In onderstaande tabel is zijn per programma de belangrijkste posten opgenomen: