Paragraaf D Financiering

De Wet financiering decentrale overheden (Fido) geeft de kaders aan waarbinnen decentrale overheden de ‘treasury-activiteiten’ moeten uitvoeren. Het doel hiervan is de bevordering van een gezonde financiering, het bijdragen aan het behouden van de goede kredietwaardigheid en de handhaving van de positie van decentrale overheden op de kapitaalmarkt. 

In het ‘treasury-statuut’ zijn de beleidskaders voor Winterswijk opgenomen. Zo is vastgelegd dat de ‘treasury-functie’ uitsluitend de publieke taak dient en het beheer verstandig is. De provincie houdt toezicht op de ontwikkeling van de financiële positie van de gemeente. Dit doet de provincie op basis van gegevens die wij verstrekken op grond van de Wet Fido. 

Hierbij zijn een aantal onderwerpen van belang:

1. Kasbeheer: maximaal aan te trekken daggelden.
2. Risicobeheer: renterisiconorm minimalisatie van het renterisico.
3. Gemeentefinanciering: de relatie tussen kort- en langlopende leningen en de korte- en langetermijnbehoefte aan geld.
4. Rentevisie.

Het opnemen van kasgelden is op dit moment voordeliger dan een debetsaldo bij de bank. Ook zijn de rentelasten van kasgeld, oftewel de kortlopende geldleningen, lager dan die van langlopende leningen. 

Gemeenten mogen echter niet onbeperkt financieren met kortlopende leningen. De kasgeldlimiet is een percentage van 8,5% van het begrotingstotaal. Voor 2024 betekent dit dat de gemeente gemiddeld per kwartaal maximaal (afgerond) € 9 miljoen aan kortlopende gelden mag opnemen. 

Dit is een totaalbedrag voor alle rekening-courantsaldi bij de banken samen (inclusief de opgenomen kortlopende geldleningen). Komt de gemeente voor een periode langer dan één kwartaal boven dit bedrag uit, dan moeten we kortlopende leningen omzetten in een langlopende geldlening.

Onder financiële risico’s verstaan we zowel renterisico’s (van vaste en vlottende schuld) als kredietrisico’s, liquiditeitsrisico’s en koersrisico’s. De Wet Fido geeft een aantal verplichte elementen aan die het risico beperken. 

We kennen zogenoemde vlottende en vaste schulden. Vlottende schulden zijn de schulden die wij op korte termijn moeten aflossen. Ieder jaar verantwoorden we deze bij de jaarrekening in de balans. Een lening met een looptijd van meer dan een jaar, is voor de gemeente een langlopende geldlening.

We hebben de mogelijkheid om dag-, week-, en maandgeldleningen af te sluiten, waarmee we onze liquiditeitspositie op korte termijn in stand kunnen houden. Er is dan ook geen risico dat we onze schulden op korte termijn niet kunnen betalen. Regelmatig wordt daarvoor het saldo van de lopende rekening  bepaald. 

Het aantrekken van daggelden vindt plaats binnen de hiervoor in de Wet Fido gestelde normen. Daarnaast toetsen we ieder kwartaal door middel van een periodieke controle, of we aan de kasgeldlimiet voldoen.

Renterisiconorm 2024 (x € 1.000)
	Berekening renterisiconorm en risico:
1a	Renteherziening vaste schuld o/g	0
1b	Renteherziening vaste schuld u/g	0
2	Netto rente herziening (1a-1b)	0
3	Betaalde aflossingen	5.155
4	Renterisico op vaste schuld (2 + 3)	5.155
	Rentenorm:
5	Begrotings- en rekentotaal	118.477
6	Bij ministerie regeling vastgesteld %	20%
7	Renterisiconorm	23.695
	Toets rente risiconorm:
7	Renterisiconorm	23.695
4	Renterisico op vaste schuld (aflossing en renteherzieningen)	5.155
8	Ruimte (+) / Overschrijding (-) (7-4)	18.540

Over de bestaande langlopende geldleningen loopt de gemeente geen renterisico. Uit onderstaand verloop van de langlopende leningen blijkt, dat de omvang van de leningenportefeuille vanaf 2024 toeneemt van circa € 74,4 miljoen naar circa € 85,5 miljoen in 2024. Op de lange termijn lopen de langlopende leningen verder op. Dit komt door investeringen die voor de komende jaren op de planning staan en de nadelige exploitatieresultaten.

x € 1.000	2024	2025	2026	2027
Langlopende leningen begin jaar	74.495	85.540	92.062	90.407
Herfinanciering	16.200	11.677	3.500	5.000
Aflossing	-5.155	-5.155	-5.155	-5.155
Langlopende leningen eind jaar	85.540	92.062	90.407	90.252

Schatkistbankieren is bedoeld voor instellingen die een wettelijke of publieke taak uitvoeren en hiervoor gelden van het Rijk ontvangen. Dit houdt in dat zij de publieke gelden aanhouden bij het ministerie van Financiën (de 'schatkist'). Publiek geld verlaat de schatkist niet eerder dan noodzakelijk is voor de uitvoering van die publieke taak.

Schatkistbankieren draagt bij aan de volgende doelstellingen:

• Doelmatiger kasbeheer voor deelnemers.
• Minimalisatie van het risico voor de onderdelen van de collectieve sector die overtollige middelen hebben.
• Reductie van de EMU-schuld omdat door schatkistbankieren de externe financieringsbehoefte van de collectieve sector daalt.

Sociale fondsen, decentrale overheden, agentschappen en ministeries zijn verplicht om aan schatkistbankieren deel te nemen.

Deelname van de decentrale overheden aan schatkistbankieren draagt bij aan een lagere EMU-schuld van de collectieve sector (Rijk en decentrale overheden gezamenlijk). Iedere euro die decentrale overheden aanhouden in de schatkist, vermindert de externe financieringsbehoefte van het Rijk. Dat het Rijk (het Agentschap) minder hoeft te financieren op de markt vertaalt zich direct in een lagere staatsschuld. 

Het renteschema geeft inzicht in de rentelasten van de externe financiering, het renteresultaat en de wijze van rentetoerekening. Het saldo van € 0,5 miljoen geeft aan dat het rentepercentage (omslagrente van 2%) dat is toegerekend aan de kapitaallasten, hoger is dan de begrote te betalen rente. Dit komt met name doordat we zoveel mogelijk met kortlopende leningen financieren waardoor de langlopende leningen en dus de rentelasten, lager uitvallen.  We houden die 2% aan omdat we de komende jaren een fors aantal leningen moeten aantrekken voor de investeringen die op de planning staan.

 

De omslagrente (interne rentepercentage) is geëvalueerd en herberekend. Het interne rentepercentage voor de bouwgrondexploitatie is 1,72%, voor de overige activa is deze gesteld op 2,0%. 

Renteschema (x € 1.000)
			Bedrag
a.	De externe rentelasten over de korte en lange financiering		2.245
b.	De externe rentebaten		-38
			2.207
c.	De rente die aan grondexploitatie moet worden toegerekend	0
	De rente van projectfinanciering die aan het betreffende taakveld moet worden toegerekend (voorbeeld: riolering)	0
			0
	Aan taakvelden toe te rekenen externe rente		2.207
d1	Rente over eigen vermogen		0
d2	Rente over voorzieningen		0
	Totaal geraamde aan taakvelden toe te rekenen rente		2.207
e.	De aan taakvelden toegerekende rente (renteomslag)		2.674
f.	Renteresultaat		467

We sluiten zo min mogelijk nieuwe langlopende leningen af. Voor onze liquiditeitsbehoefte maken we in eerste instantie maximaal gebruik van de kasgeldlimiet, dat betekent dat we tot € 9 miljoen aan leningen mogen aantrekken met een looptijd van maximaal 1 jaar. Daarboven moeten we langlopende leningen afsluiten.

In onderstaand overzicht staat de kasstroom over de jaren 2024 tot en met 2027, hieruit blijkt dat we de komende jaren een behoorlijk aantal nieuwe leningen moeten afsluiten.

Kasstroom (x € 1.000)	Begroting	Begroting	Begroting	Begroting
	2024	2025	2026	2027
Operationele activiteiten
Saldo van baten en lasten	658	-1.065	-2.691	-2.316
Afschrijvingen	5.352	6.094	6.457	6.422
Overige mutaties	-310	-227	-222	-134
Saldo operationele activiteiten (A)	5.700	4.802	3.544	3.972
Investeringsactiviteiten
Investeringen (incl. inkomsten)	-14.508	-11.485	-1.934	-2.869
Saldo investeringsactiviteiten (B)	-14.508	-11.485	-1.934	-2.869
Financieringsactiviteiten
Aflossing lening	-5.155	-5.155	-5.155	-5.155
Opgenomen lening	16.200	11.677	3.500	5.000
Overige mutaties	54	54	54	0
Saldo financieringsactiviteiten (C)	11.099	6.576	-1.601	-155