Programma 5 Inkomsten van Winterswijk

Inleiding

Terug naar navigatie - Inleiding

Dit programma omvat de inkomsten van onze gemeente die ook de algemene dekkingsmiddelen zijn: de algemene uitkering uit het gemeentefonds en onze lokale heffingen. 

Tot 2023 maken de algemene dekkingsmiddelen onderdeel uit van programma 4. Vanaf begroting 2023 hebben de algemene dekkingsmiddelen een eigen programma om de sturingsmogelijkheden op de andere vier programma's zuiverder te maken.

In de andere vier programma's staan nu de activiteiten en budgetten die ook daadwerkelijk horen bij onze ambities en doelstellingen én waarop wij (bij)sturingsmogelijkheden hebben. Het college voert de begroting uit binnen de programma's. Zij is in dat kader bevoegd om bij te sturen op activiteiten en budgetten bij te stellen binnen de betreffende programma.  

De (bij)sturingsmogelijkheden op programma 5 zijn beperkt. Op de algemene uitkering hebben wij als individuele gemeente geen invloed. En de hoogte van de lokale heffingen kunnen we alleen voor aanvang van het begrotingsjaar bepalen. Het gaat om inkomsten die geen directe relatie hebben met uitgaven in onze begroting. Daarom past het niet dat met deze inkomsten geschoven kan worden ter dekking van andere lasten. Isolatie van de algemene middelen in een eigen programma is dan de meest logische keuze.

5.1 Algemene middelen

Ambitie

Terug naar navigatie - Ambitie

We zijn een financieel gezonde gemeente. De ambities in onze begroting zijn in evenwicht met de gemeentelijke financiën voor korte en lange termijn.

Relevante documenten:

  • Financiële verordening gemeente Winterswijk.
  • Treasurystatuut.
  • Planning- en controldocumenten.

Wat willen we bereiken?

Terug naar navigatie - Wat willen we bereiken?

Risico's

Terug naar navigatie - Risico's

Ontwikkeling algemene uitkering: Zie hoofdstuk Financiële positie in deze begroting

Ontwikkeling van lonen, prijzen en rente: In de bijlage Uitgangspunten begroting staat vermeldt van welke loon-, prijs- en renteontwikkeling we uitgaan. Als deze in 2024 sterker stijgen dan geraamd, dan leidt dit tot een nadeel op onze begroting.

5.2 Lokale belastingen

Ambitie

Terug naar navigatie - Ambitie

De ambitie van de gemeente met betrekking tot lokale belastingen is tweeledig. Enerzijds streeft de gemeente ernaar om haar financiële onafhankelijkheid te vergroten door efficiënte en evenwichtige lokale belastingen te innen. Dit stelt de gemeente in staat om de nodige middelen te genereren om essentiële openbare diensten te financieren. Anderzijds is er een streven naar het waarborgen van transparantie en rechtvaardigheid in het belastingstelsel, waarbij de lasten eerlijk worden verdeeld over de inwoners en bedrijven. Deze dualiteit van financiële stabiliteit en sociale verantwoordelijkheid vormt de kern van de gemeentelijke belastingambitie en draagt bij aan het welzijn van de gemeenschap als geheel.

Onze lokale belastingdruk is in balans met het niveau van dienstverlening dat we bieden. Wanneer het gaat om heffingen en leges, is ons uitgangspunt dat deze doorgaans de kosten dekken, tenzij ze significant afwijken van vergelijkbare tarieven in andere gemeenten of als er sprake is van een plotselinge aanzienlijke verhoging. Om ervoor te zorgen dat onze ambities financieel haalbaar blijven, leggen we tevens de nadruk op het verkrijgen van (Europese) subsidies in plaats van het verhogen van lokale belastingen.

Relevante documenten:

  • Belastingverordeningen.

Risico's

Terug naar navigatie - Risico's

De gemeentelijke belastingen (lokale heffingen) vormen een significante inkomstenbron. Deze heffingen kunnen worden opgedeeld in de vrij besteedbare belastingen, met name de Onroerendzaakbelastingen, en de heffingen voor een specifiek doel, zoals de afvalstoffenheffing en de rioolheffing. Heffingen met een specifiek doel mogen maximaal 100% kostendekkend zijn.

Bij het vaststellen van de opbrengsten van de vrij besteedbare belastingen heeft het bestuur een grote mate van vrijheid. Zo is voor 2024 gekozen om bouwleges en de toeristenbelasting te verhogen. De onroerende-zaakbelastingen (OZB)  is gelijk gebleven. De OZB vormen de grootste eigen inkomstenbron van gemeenten. 

Effect bezuinigingen

Terug naar navigatie - Effect bezuinigingen

Areaaluitbreiding doorberekenen in geraamde opbrengst OZB:

Het betreft hier niet zozeer een bezuiniging, maar een verhoging van de geraamde opbrengst OZB. Onze ambitie is het realiseren van 900 nieuwe woningen in gemeente Winterswijk en dat leidt tot meer OZB-inkomsten.

 

Financiële onderbouwing programma 5

Baten en Lasten

Terug naar navigatie - Baten en Lasten
Bedragen x €1.000
Exploitatie Rekening 2022 Begroting 2023 Begroting 2024 stand 1e prognose 2023 Aanpassing begroting 2024 Begroting 2024 Begroting 2025 Begroting 2026 Begroting 2027
Baten
5.1 Algemene middelen
0.3 Beheer overige gebouwen en gronden 0 198 123 3 126 107 107 107
0.5 Treasury 0 503 536 -8 528 526 524 519
0.7 Algemene uitkeringen en overige uitkeringen gemeentefonds 0 66.647 65.685 4.632 70.317 70.248 64.375 64.468
0.8 Overige baten en lasten 0 0 0 0 0 0 0 0
Totaal 5.1 Algemene middelen 0 67.348 66.344 4.627 70.971 70.881 65.006 65.094
5.2 Lokale belastingen
0.61 OZB woningen 0 3.724 3.728 187 3.915 3.964 3.999 4.034
0.62 OZB niet-woningen 0 2.850 2.860 199 3.060 3.060 3.070 3.080
0.64 Belastingen overig 0 50 50 0 50 50 50 50
Totaal 5.2 Lokale belastingen 0 6.625 6.638 386 7.025 7.074 7.119 7.164
Totaal Baten 0 73.973 72.982 5.013 77.996 77.955 72.125 72.258
Lasten
5.1 Algemene middelen
0.3 Beheer overige gebouwen en gronden 0 264 222 40 262 253 252 252
0.5 Treasury 0 -643 -1.091 668 -424 -317 -491 -417
0.8 Overige baten en lasten 0 216 431 -395 36 36 36 36
Totaal 5.1 Algemene middelen 0 -163 -438 313 -125 -28 -202 -129
5.2 Lokale belastingen
0.61 OZB woningen 0 259 259 11 270 270 270 270
0.62 OZB niet-woningen 0 87 87 7 94 94 94 94
0.64 Belastingen overig 0 21 21 2 22 22 22 22
Totaal 5.2 Lokale belastingen 0 368 368 20 387 387 387 387
Totaal Lasten 0 205 -70 332 262 359 185 258

Algemene middelen

Terug naar navigatie - Algemene middelen

Het voordeel van € 4.627.000 in 2024 aan de batenkant wordt verklaard door de hogere algemene uitkering die is gebaseerd op de meicirculaire en  septembercirculaire 2023. Echter vanaf 2026 is sprake van een fors lagere algemene uitkering. In het hoofdstuk Financiële positie lichten we deze ontwikkeling nader toe.

Het nadeel van € 313.000 aan de lastenkant bestaat met name uit hogere rentelasten op langlopende leningen en doorberekende rente van in totaal € 668.000.  Hier staan lagere lasten van € 395.000 door vrijval van de stelpost prijsstijgingen tegenover. 

Lokale belastingen

Terug naar navigatie - Lokale belastingen

Aan de batenkant is sprake van € 386.000 hogere baten als gevolg van verwachte hogere inkomsten door indexatie van de onroerende zaakbelasting  gebaseerd op de inflatie en de areaaluitbereiding.

Overzicht Algemene Middelen

Terug naar navigatie - Overzicht Algemene Middelen

Algemene middelen van een gemeente zijn inkomsten waarvoor geen bestedingsdoel is bepaald. In tegenstelling tot specifieke dekkingsmiddelen kan een gemeente algemene dekkingsmiddelen dus vrij besteden. In onderstaand overzicht zijn de algemene dekkingsmiddelen opgenomen.

*€ 1.000 Omschrijving 2024 2025 2026 2027
Lokale heffingen besteding niet gebonden 8.161 8.455 8.500 8.545
Algemene uitkeringen 69.590 69.791 64.154 62.998
Dividend 490 490 490 490
Saldo financieringsfunctie 467 359 530 452
Overige algemene dekkingsmiddelen 129 129 129 129
Totaal 78.832 79.218 73.797 72.608