Programma 2 Meedoen in Winterswijk

Cultuur verrijkt, brengt mensen samen en verbindt. Cultuur is een belangrijke factor voor het welzijn en de persoonlijke ontwikkeling van onze inwoners. Cultuur draagt ook bij aan een aantrekkelijke fysieke omgeving. Het is daarmee ook een belangrijke drager van onze toeristische en ook de economische sector. We willen cultuur behouden en waar mogelijk versterken. 

Relevante documenten:

• Cultuurnota;
• Museumvisie;
• Erfgoednota ‘Wi-j doet ’t samen’;
• Beleidsnota ‘Archeologische monumentenzorg in de gemeente Winterswijk’;
• Beleidsnota ‘Aardkundige waarden in Winterswijk’;
• Kerkenvisie Oost Achterhoek. 

• Het culturele aanbod blijft op het hoge niveau;
• Diverse samenwerkingsverbanden zijn succesvol en dragen bij aan het culturele leven in Winterswijk;
• De activiteiten uit de uitvoeringsagenda's zijn behaald.

• Het aantal bezoekers blijft achter als gevolg van economische ontwikkelingen;
• Het 'vermarkten' van archeologische en aardkundige waarden lukt onvoldoende door gebrek aan capaciteit (denk aan bijvoorbeeld afname vrijwilligers);
• Bij monumenten wordt het bij onderhoud en restauratie steeds moeilijker om aan vakmensen en materialen te komen. Hierdoor lopen subsidieaanvragen nog wel eens langer door. Of komen er aanvullende kosten doordat er extra schade ontstaat door te lang wachten op herstel.

Sport moet voor iedereen betaalbaar en toegankelijk zijn. Daarom verbinden we sport aan de inclusie agenda. Sport levert een belangrijk aandeel in preventiedoelen. We stimuleren mensen die weinig tot niet actief zijn, tot meer bewegen.  

Relevante documenten:

• Sportnota;
• Lokaal sportakkoord;
• Regionaal sportakkoord;
• Onderzoek 'Financiering sport in Winterswijk’. 

• Het aantal actieve sporters stijgt (bron: Waar staat je gemeente);
• Het aantal maatschappelijke activiteiten bij sportverenigingen breidt zich uit;
• Door het sportakkoord Winterswijk sluiten organisaties als onderwijs, zorg en bedrijfsleven zich aan bij activiteiten voor sport en bewegen in Winterswijk.

De risico's zijn zo divers dat ze in elk project of in elke activiteit apart worden afgewogen.

Wij zorgen ervoor dat iedereen kan meedoen in de samenleving. Werk en inkomen en een goed vangnet voor bestaanszekerheid zijn hiervoor belangrijk.  

Winterswijk voelt zich verantwoordelijk voor de opvang van vluchtelingen en we bouwen mee aan de maatschappij waar iedereen dezelfde kansen heeft. We dragen zorg voor een goede start van nieuwkomers.

Relevante documenten: 

• Integrale Verordening sociaal domein;
• Samen aan het stuur;
• Beleidskader 2018 – 2022 Sociaal Domein ‘Meedoen in Winterswijk’;
• Beleidsnotitie Wet inburgering 2022. 

• Het aantal bijstandsgerechtigden blijft op het niveau van 2022;
• We komen uit met het rijksbudget voor het betalen van bijstandsuitkeringen;
• Het aantal problematische schulden daalt;
• De kosten voor bewindvoering dalen. 

• De economie verslechtert waardoor er meer mensen een beroep op een bijstandsuitkering doen;
• Door de hoge inflatie komen er steeds meer mensen met problematische schulden;
• De financiële compensatieregeling van het Rijk voor opvang Oekraïense vluchtelingen wordt niet verlengd terwijl we nog wel Oekraïners opvangen.

Onderwijs is essentieel voor iedereen. Daarom werken we aan gelijke kansen samen met onderwijs en verenigingen. 
We bouwen onderwijsvoorzieningen conform het Integraal Huisvestingsplan Onderwijs (IHP), duurzaam, met goede ventilatie en groene schoolpleinen. 

Relevante documenten:  

• Integraal huisvestingsplan Onderwijs 2021-2037;
• Beleidsnotitie Voor- en Vroegschoolse Educatie.   

• Aantal mensen dat deelneemt aan alfabetiseringstrajecten; 
• Voortgang (ver)bouw scholen volgens planning 1e fase Integraal huisvestingsplan.

• Integraal huisvestingsplan: stijgende bouwkosten.

Zie hiervoor de algemene toelichting zoals bij programma 1 opgenomen.

Het verschil van € 154.000 aan de lastenkast wordt als volgt verklaard:

- verhoging subsidie De Storm                   € 20.000 N

- verhoging subsidie Boogie Woogie      € 24.000 N

- verhoging subsidie het Museum            € 26.000 N

- verhoging subsidie Bibliotheek              € 15.000 N

- overige ontwikkelingen                               € 69.000 N

De subsidies aan De Storm, Boogie Woogie, het Museum en de Bibliotheek zijn geïndexeerd. Daarnaast is de eerder ingeboekte bezuiniging bij het Museum van € 25.000 teruggedraaid.

Overige ontwikkelingen (kleinere mutaties en verschuiving tussen beleidsvelden, zie ook algemene toelichting financiële tabel).

Toelichting meerjarenbegroting 2024 t/m 2026:
In 2024 is een krediet opgevoerd voor de realisatie van het cultuurkwartier. De hierbij behorende kapitaallasten zijn vanaf 2025 zichtbaar in onze begroting. Hierdoor stijgen de lasten vanaf 2025.

De jaarlijkse bijdrage van € 75.000, die de verenigingen moesten doen wordt teruggedraaid. Hiermee is het verschil van € 74.000 aan de batenkant grotendeels verklaard.

Het verschil van € 244.000 aan de lastenkant wordt als volgt verklaard:

- verhoging subsidie zwembad Jaspers       € 134.000 N

- verduurzaming sportveldverlichting         € 152.000 N

- overige ontwikkelingen                                      €    42.000 V

Gezien de ontwikkelingen bij zwembad Jaspers wordt de eerder ingeboekte structurele bezuiniging van € 80.000 teruggedraaid. Daarnaast wordt op basis van de ingediende begroting door zwembad Jaspers de subsidie, naast de indexering, aanvullend structureel verhoogd. Eén van de belangrijkste oorzaken van de stijging zijn de fors hogere energielasten.

Voor de verduurzaming van de sportveldverlichting wordt voor 2023 en 2024 een incidenteel budget opgenomen van € 152.000.

Overige ontwikkelingen: kleinere mutaties en verschuiving tussen beleidsvelden, zie ook algemene toelichting financiële tabel. Het voordeel wordt in dit geval veroorzaakt doordat de kapitaallasten naar de toekomst verschuiven door het verschuiven van de investeringen.

Toelichting meerjarenbegroting 2024-2026:
De specifieke uitkering BTW-sport is alleen voor 2023 ingeboekt en daardoor zijn de begrote baten vanaf 2024 € 150.000 lager. 
De verduurzaming van de sportveldverlichting is alleen opgenomen in 2023 en 2024. Dit is de reden dat de lasten vanaf 2025 lager uitvallen.

Het verschil van € 1.150.000 aan de lastenkant wordt als volgt verklaard:

- verhoging uitgaven Algemene Bijstand                   € 100.000 N

- verhoging uitgaven Bijzondere Bijstand                  € 100.000 N

- uitgaven gemeentelijke dienstverlening                  € 131.000 N

- uitgaven meedoenregeling volwassenen                € 150.000 N

- verhoging bijdrage Stadsbank                                        €    56.000 N

- verhoging personeelslasten SW-medewerkers   €    93.000 N

- uitgaven inburgeringsvoorziening                               € 177.000 N

- verhoging uitvoeringskosten Fijnder                         € 292.000 N

- overige ontwikkelingen                                                      €    51.000 N

De eerder ingeboekte bezuinigingen bij de Algemene- en Bijzondere Bijstand zijn achteraf gezien niet reëel gebleken en daarom worden deze bezuinigingen teruggedraaid. Eén van de oorzaken is dat er door corona minder uitstroom heeft plaats gevonden.

Naar aanleiding van de kindertoeslagenaffaire heeft het Rijk extra middelen beschikbaar gesteld om de gemeentelijke dienstverlening te verbeteren. Hetzelfde bedrag wordt als uitgavenpost opgenomen in de begroting.

Voor de meedoenregeling volwassenen wordt een budget beschikbaar gesteld van € 150.000. Voor de inhoudelijke toelichting verwijzen wij naar de betreffende activiteit.

De gemeentelijke bijdrage voor de uitvoering van de taken door de Stadsbank moet verhoogd worden met € 56.000. Deze verhoging ontstaat met name door de indexering en de uitbreiding van personeel om de continuïteit van de dienstverlening te borgen.  

De personeelslasten voor de SW-medewerkers zijn verhoogd.

Voor de inburgering van nieuwkomers heeft het Rijk € 177.000 beschikbaar gesteld en dit bedrag hebben we ook als lasten opgevoerd.

De uitvoeringskosten van Fijnder moeten op basis van de door Fijnder ingediende begroting met € 292.000 worden verhoogd.

Overige ontwikkelingen: kleinere mutaties en verschuiving tussen beleidsvelden, zie ook algemene toelichting financiële tabel.

Toelichting meerjarenbegroting 2024 tot en met 2026:
Aangezien er geen nieuwe instroom meer is bij de  SW-medewerkers laten de personeelslasten een dalende trend zien in de meerjarenbegroting.  Daarnaast is wel budget opgenomen voor de pilot basisbanen (2024 e.v.) en de werkaanvaardingspremie (2024 en 2025).

Er zijn geen mutaties > € 50.000 geweest.

Toelichting meerjarenbegroting 2024 tot en met 2026:

Wij ontvangen tot en met 2023 gelden vanuit het Rijk voor het Nationaal Programma Onderwijs (NPO). Hierdoor vallen de baten vanaf 2024 lager uit.

Met het vaststellen van de begroting 2022 heeft de raad besloten een bestemmingsreserve onderwijshuisvesting van € 11 miljoen te vormen. Doel van deze reserve is om onze begroting langzaam te laten “wennen” aan de investeringslasten van de nieuwe schoolgebouwen. Die lasten lopen immers op tot structureel € 0,8 miljoen voor alleen al de 1e fase (raming najaar 2021). Onze begroting, zoals die er op dat moment meerjarig uit zag, bood geen ruimte om die van het ene op het andere jaar volledig op te vangen. Daarnaast beschikken we over een royale algemene reserve. Vandaar toen de keuze van de reserve waaraan we jaarlijks een steeds kleiner wordend bedrag zouden onttrekken om de last voor onze begroting te dempen.

Maar het financieel perspectief van nu voorliggende begroting ziet er –door de gunstige ontwikkeling van de algemene uitkering en dan met name de herverdeling van het gemeentefonds- veel beter uit. Wij stellen daarom nu voor de investeringslasten wél rechtstreeks ten laste van ons begrotingsresultaat te laten vallen. Daarnaast stellen we met deze begroting voor om de bestemmingsreserve van € 11 miljoen vrij te laten vallen. 
De kredieten in het kader van het IHP hebben we tot en met 2026 verwerkt. De kapitaallasten worden voor het eerst vanaf 2026 zichtbaar in de begroting. Hierdoor is een stijging zichtbaar van de lasten vanaf 2026.

De belangrijkste begrote kredieten 2023 (zie ook bijlage 4) binnen dit programma zijn:

- voorbereidingskredieten uitvoering IHP         €     315.600

- toplaag kunstgras FC Winterswijk                       € 1.166.800

- toplaag kunstgras Trias                                               €      420.600

- toplaag kunstgras Meddo                                          €      435.600

- toplaag kunstgrasvelden Avanti/ Wiko             €      254.600 

- vervangen kunstgrasstroken Archeus               €         60.000

Er zijn geen wijzigingen ten aanzien van de reserves, conform de bestaande meerjarenbegroting wordt er € 25.000 gestort in de reserve voor verduurzaming van sportlocaties.